• نگهداری مشتری

• گستردگی طیف مشتریان

• هدایت مشتریان به سوی کانال های مناسب با ویژگی های مطلوب

• کاهش هزینه

یکی از پیامدهای مهم پیاده سازی و اجرای سیستم بانکداری الکترونیکی ادغام کانال های مختلف توزیع خدمات است و اصولاً ادغام این کانال ها ، بانک ها را در ارائه ی خدمات مناسب به مشتریان توانا ساخته و در نتیجه بانک ها می توانند از طریق این کانال ها ، خدمات متنوعی به مشتریان ارائه دهند .
ج – مزایای بلند مدت
در این جا بلند مدت به دوره ی زمانی ۱۸ ماه پس از شروع بانکداری الکترونیکی اطلاق می شود ، که در این دوره بانک ها از طریق کاهش هزینه و صرفه جویی نسبت به مقیاس ، درآمدهایشان افزایش می یابد . اهم این ویژگی ها به شرح زیر است :

• کاهش هزینه های عملیاتی

• کاهش هزینه ی پردازش معاملات و اطلاعات

• ارائه ی خدمات به مشتریان بازار هدف

• ایجاد درآمد مناسب تر و گسترده تر ( عزیزی سرخنی و دیگران ، ۱۳۸۷ ، ص ۴ )

۲-۱-۶) عملیات بانکداری الکترونیک در سیستم بانکی کشور
می توان ادعا کرد که بخش عمده ی خسارت جبران ناپذیر در کشور ، تاوانی است که به دلیل تأخیر در اجرای بانکداری الکترونیک می پردازیم . ( کاتبی ، ۱۳۸۴ ، ص ۲ ) ، در سال های ۷۲ و ۷۳ جرقه های ایجاد سوئیچ ملی جهت بانکداری الکترونیک زمانی زده شد ، که شبکه ی ارتباطی بین بانک ملی و فروشگاه های شهروند ایجاد شد و افرادی که کارت بانک ملی را داشتند ، می توانستند از خدمات فروشگاه های شهروند استفاده کنند . در بست خرداد ۱۳۸۱ مجموعه ای از مقررات حاکم بر مرکز شبکه ، تبادل اطلاعات بین بانکی موسوم به شتاب تصویب شد که فعالیت خود را از اول تیر ۱۳۸۱ با هدف فراهم کردن زیر ساخت بانکداری الکترونیک آغاز کرد. کلیه ی سخت افزارها و نرم افزارها در ۱۳ مرداد ماه ۸۱ در اختیار اداره شتاب مرکزی قرار گرفت و از شرکت خدمات انفورماتیک و شرکت ملی انفورماتیک سلب مسئولیت شد . طرح شتاب که جهت هماهنگی و همکاری بین بانک ها و سازماندهی سیستم پولی کشور از سوی مرحوم دکتر نور بخش در شورای عالی بانک ها به تصویب رسید ، کلیه ی بانک ها را ملزم به پیوستن به این شبکه ساخت . آزمایش های اولیه این شبکه با سه بانک دولتی آغاز شد . دو بانک تخصصی ( کشاورزی و توسعه صادرات ) و یک بانک تجاری ( صادرات ایران ) در پایلوت اولیه این طرح حضور داشتند . شتاب که با ایجاد ارتباط بین دستگاه های خودپرداز در این سه بانک متولد شد ، در دو مرحله طراحی شد . در مرحله ی اول ، شبکه شتاب به ایجاد ارتباطی کارتی دبیت و کردیت ، برای ارائه ی خدمات یکسان کارت های الکترونیک پرداخت و در مرحله ی دوم کلیه ارتباطات بین بانکی و انتقال پولی بین بانک ها را پوشش می دهد . آزمایش های اولیه شتاب با ایجاد و اتصال بین دستگاه های خودپرداز و پایانه های فروش سه بانک اولیه ی عضو شتاب و بانک سامان به عنوان بانک خصوصی که در سال ۸۲ به عضویت شبکه شتاب درآمد ، اجرا گردید . در اواخر سال ۸۲ بانک ملی ایران به عنوان دارنده ی بیشترین شعب و بزرگ ترین بانک تجاری کشور به طرح شتاب پیوست . از پنجم اردیبهشت ۸۳ فعالیت خود را در این حوزه آغاز نمود. اکنون بانک های ملی ، صادرات ، کشاورزی ، توسعه صادرات ، صنعت معدن ، سامان ، پارسیان ، اقتصاد نوین از جمله بانک های دولتی و خصوصی هستند که عضو طرح شتاب هستند . در حال حاضر حدود ۸ میلون و دویست هزار کارت الکترونیک در سراسر کشور منتشر گردیده که از شانزده هزار دستگاه خودپرداز متصل این شبکه استفاده می کنند. ( سید جوادین ، سقطچی ، ۱۳۸۵ ، ص۳۴ ).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱-۷) اجزای بانکداری الکترونیک در ایران
۲-۱-۷-۱) انواع کارت ها

• کارت های اعتباری و بدهی : در حال حاضر بیش از ۲/۸ میلیون کارت از سوی بانک های تجاری صادر شده است .

• کارت های غیر بانکی : برخی مؤسسات غیر بانکی اقدام به انتشار کارت های خرید مانند ثمین و سایپا کارت نموده اند .

۲-۱-۷-۲) شبکه شتاب
این ، یک شبکه ی آنلاین ملی است و خدمات مربوطه به کارت های بدهی را انجام می دهد ، و کارت های بدهی داخلی را بین بانک ها تسویه می نماید .
۲-۱-۷-۳) سیستم تسویه بین بانکی مبادلات ارزی
این سیستم با بهره گرفتن از سوئیفت روی خط بین شعبه ی مرکزی بانک های تجاری عمل می کند و بانک مرکزی نقش تسویه کننده را برعهده دارد .
۲-۱-۷-۴) شبکه سوئیچ عملیات خرد بانکی و بین بانکی
این سیستم ، ار طریق خودپرداز در حال حاضر بین شعب مرکزی دو بانک تجاری و به صورت آزمایشی در حال اجرا است .
۲-۱-۷-۵) شبکه مرکزی سوئیفت ^[۳]
سوئیفت یک انجمن تعاونی غیر انتفاعی است که در ماه می ۱۹۷۳ میلادی توسط ۲۳۹ بانک از پانزده کشور اروپایی و آمریکای شمالی راه اندازی شد و هدف از آن جایگزینی روش های ارتباطی غیر استاندارد کاغذی و یا از طریق تلکس در سطح بین المللی با یک روش استاندارد شده ی جهانی بود . ایران از سال ۱۳۷۱ به عضویت سوئیفت در آمد و در سال ۱۳۷۲ به این شبکه متصل گردید . بانک مرکزی و سایر بانک های ایران از این شبکه استفاده می کنند و شتاب را به عنوان بخشی از آن اجرا می کنند .
از دیگر اجزاء بانکداری الکترونیک ایران می توان به دستگاه های خودپرداز ، شعب مکانیزه کارت های هوشمند ، تلفن بانک و فاکس بانک و غیره اشاره کرد. سید جوادین سقطحی، ۱۳۸۵ ، ص ۳ ).
۲-۱-۸) بانکداری اینترنتی
بدون تردید ، اینترنت باعث وقوع انقلابی فراگیر در کل سیستم ارتباطی دنیا شده است . بانکداری نیز به واسطه ی بهره گیری روز افزون از ارتباطات ، از این قاعده مستثنی نبوده و به قافله ارتباطات جهانی پیوسته است . اگر نگاهی گذرا به ارقام نجومی نرخ رشد و ظرفیت های بالقوه بانک ها برای استفاده بهینه از اینترنت بیندازیم ، می توانیم از کارکردها و تأثیراتی که اینترنت بر بانکداری می گذارد ، آگاه شویم . اینترنت نیز همانند هر فناوری جدید دیگری ، دارای هزینه های خاص مسائیل از قبیل امنیت سیستم و احتمال بروز مشکلات پیش بینی نشده است . زمانی که بانک ها بتوانند آن کمبودها و مشکلات را برطرف کنند ، قادر خواهند بود از تمام مزایای انقلاب دیجیتال برخوردار شوند . ( پیرو مال ، شانموگام ، ۱۳۸۴ ، ص ۵۵ ) ، با بهره گرفتن از اینترنت ، بانکداری دیگر ممحدودت زمانی و جغرافیایی ندارد . مشتریان سراسر جهان می توانند ۲۴ ساعته شبانه روز و در تمام روزهای هفته به حساب های خود دسترسی داشته باشند . بانکداری اینترنتی با بهره گرفتن از تکنولوژی وب اینترنت مشتریان را قادر می سازد تا فعالیت های مالی خود را در یک محیط مجازی انجام دهند . تفاوت بین بانکداری اینترنتی و بانکداری خانگی این است که برای دستیابی به خدمات بانکی از طریق اینترنت ، نیازی به نصب یک نرم افزار اختصاصی وجود ندارد ، بلکه خدمات بانکی می تواند از طریق شبکه ی عمومی اینترنت قابل دسترسی باشد و مشتری از طریق اینترنت به حساب بانکی خود مرتبط می شود . ( فرجیان ، ۱۳۸۵ ، ص ۲۶ )
امروزه اینترنت ، بزرگ ترین شبکه ی اختصاصی شبانه روزی بانکی است که در آن ، شبکه های وسیع جهانی از کامپیوترهای شخصی و شبکه های کامپیوتری متصل شده و به وسیله ی مودم ها و خطوط تلفن با سرعت بالا ، تشکیل شده است . از جمله نخستین موارد وب سایت بانکی بر روی اینترنت همان مواردی را داشتند که بروشورهای تبلیغاتیشان ذکر کرده بودند و مشتریان می توانستند با پست الکترونیک ارتباط برقرار کنند و اطلاعات حساب هایشان و نرخ های جدید را کنترل کنند . اطلاعات لحظه ای، را حتی کار و کارمزدهای کم نقاط مثبت و قوی برای کاربران بود تا از اینترنت استفاده کنند. اگر مشتری ، قابلیت های بانکداری خانگی ، مانند انتقال پول یا بازپرداخت صورت حساب ها را می خواست ، از تلفن بانک استفاده می کرد و یا با کامپیوتر شخصی خود و از طریق برنامه مدیریت مالی شخصی و به طور مستقیم با بانک ارتباط برقرار می نمود ، لیکن تا اواخر ۱۹۹۵ بانک ها از نظر استفاده از بانکداری خانگی و نیز از سوی کارخانه های نرم افزار احساس فشار می کردند . بانکداری برای رویارویی با درخواست های جدید مشتریان ، استراتژی جدیدی را در پیش گرفت . بانک ها سایت های خود را برای انتقال منابع ، صورت حساب ها ، رهن ها ، وام های خودکار ، محصولات بیمه ، امنیت تجارت و غیره گسترش دادند . این مسئله به بانک ها اجازه داد تا به طور غیر مستقیم با مؤسسات غیر بانکی رقابت کنند . برای بانک ها اینترنت ، راهی به سوی فرصت های جدید بود تا آنها بتوانند میدان دید و مشتی مداریشان را توسعه دهند . با گسترش نفوذ اینترنت ، مرزها از میان خواهند رفت و بانک های کشور دیگر وارد صحنه ی رقابت خواهند شد و در این زمان است که مشتریان به سوی بانک هایی که خدمات ماسب تری به آنها ارائه دهند ، خواهند نمود و بانک های سنتی ، دیگر قادر به مقاومت در برابر بانک های نوین نخواهند بود. ( مهرزاد ، ۱۳۸۳ ، ص ۱ )
۲-۱-۹) انواع بانکداری اینترنتی
در سال های اخیر سه نوع بانکداری اینترنتی به شرح زیر در بازار مورد استفاده قرار گرفته است .
۲-۱-۹-۱) اطلاعات
اطلاعات ، متداول ترین و اصلی ترین سطح از بانکداری اینترنتی است ، که در آن بانک ، اقدام به بازاریابی محصولات و خدمات خود از طریق اینترنت می کند . این نوع خدمت بانکداری اینترنتی را می توان از خود بانک دریافت کرد . به دلیل آسیب پذیر بودن وب سایت در مقابل تقلب و کلاهبرداری ، کنترل های خاصی در این زمینه پیش بینی شده است ، تا از هر گونه سوء استفاده اطلاعاتی از وب سایت جلوگیری شود .
۲-۱-۹-۲) ارتباطات
این نوع بانکداری اینترنتی ، امکان تماس بین سیستم های بانک و مشتریان را فراهم می کند. این نوع بانکداری اینترنتی ممکن است به پست الکترونیکی ، درخواست وام یا دسترسی به فایل های آماری حساب ، محدود شود . در این حالت میزان ریسک نسبت به نوع قبلی بیشتر خواهد بود . لذا کنترل های خاصی برای جلوگیری ، گزارش و هشدار در مورد هر گونه تلاش غیر قانونی و غیر مجاز برای دسترسی به شبکه ی داخلی بانک ها و سیستم های رایانه ای اندیشیده شده است . در این سیستم مشتری برای آگاهی از وضعیت حساب خود و سایر امور مربوط به آن ، تقاضای رسمی ارائه می کند و بانک به آن تقاضا پاسخ می دهد ، به طور دقیق به همان صورت که برای ایمیل انجام می شود .
۲-۱-۹-۳) معامله
در این سیستم بانکداری اینترنتی ، مشتریان بانک قادر به انجام معاملات با بانک هستند . در مقایسه با دو سیستم قبلی ، دارای بیشترین میزان ریسک بوده و نیازمند قوی ترین و متمرکز ترین کنترل هاست . در یان سیستم ، مشتریان قادر به انجام فعالیت هایی مانند دسترسی به حساب ، پرداخت چک ، انتقال پول و غیره هستند .
۲-۱-۱۰) رشد بانکداری اینترنتی
رشد بانکداری اینترنتی ، بسیار امیدوار کننده بوده و بسیاری از بانک ها و مؤسسات مالی در این زمینه فعال هستند . هم اکنون تعداد مشتریان آنلاین بانک ها که از بانکداری اینترنتی بهره می گیرند ، به سرعت در حال افزایش است که این ، نه فقط در کشورهای صنعتی ، بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز کاملاً مشهود است . البته توجه و تمایل به بانکداری اینترنتی در میان مشتریان جوان و میانسال بانک ها ، بیشتر به چشم می خورد . افراد بین سنین ۱۸ تا ۴۹ سال با درآمد بین ۴۱۰۰۰ دلار تا ۵۹۰۰۰ دلار بیشترین گرایش را نسبت به بانکداری الکترونیکی نشان می دهند . رشد سریع و ارقام نجومی بخش بانکداری اینترنتی ، بواسطه ی تأثیرگذاری عوامل زیر تحقق یافته است :

• تأثیر شگرفت مبادلات اینترنتی : انواع مختلف تسهیلات بانکی اینترنتی از قبیل پرداخت چک ، انتقال وجوه ( در درون و یا بین بانک ها ) و مبادله ی سهام و ارواق بهادار ، همگی مشتریان بانک ها را ، تشویق به استفاده از سیستم های آنلاین می کند . تعداد روز افزون مشتریان دائمی این نوع خدمات ، مؤسسات مالی را تشویق می کند تا زیر ساخت های لازم را برای گسترش هرچه بیشتر این فعالیت ها و خدمات فراهم آورند .

• چرخه های سریع تر عرضه محصولات جدید : توسعه ی بانکداری اینترنتی ، بسیاری از مؤسسات مالی را وادار کرده تا با توجه به نیاز بازار و مشتریان و همچنین نوآوری های فن آورانه ، برنامه های جدیدتری را به اجرا در آورند . بویژه در زمینه ی کنترل و باز بینی چک های برگشتی ، خریدهای آنلاین کالا و خدمات ، تماس با سایت های ویژه تجارت الکترونیک که همه ی این موارد بر میزان هر چه بیشتر مشتریان در حوزه ی بانکداری اینترنتی خواهد افزود .

• دسترسی جغرافیایی : یک بانک از نظر میزان دسترسی مشتریان به بانک با محدودیت های جغرافیایی روبه رو است و می تواند مشتریان محدودی را به خود جذب کند ، در نتیجه به این بانک نمی توان عنوان بانک آنلاین اطلاق کرد . اما اینتر نت بنا به ماهیت بی مرزی و گسترده بودن خود ، می تواند یک راه ارتباطی نا محدود برای اتصال شهرها و مناطق مختلف جهان به هم باشد و بانک ها را از قید و بند جغرافیایی ، رهایی بخشد .

• امکان نوآوری : فن آوری بانکدای اینترنتی و محصولات متنوع آن می تواند ابزار لازم برای توسعه ی هر چه بیشتر بانک ها و تقویت روابط بین بانک ها و مشتریان آن ها را در اختیار دست اندر کاران صنعت بانکداری قرار دهد به طوری که در این حالت ، مشتریان به خدمات و محصولات گوناگون بانک ، در هر ساعتی از شبانه روز و از هر جایی که باشند دسترسی خواهند داشت که تمام این مسائل ، رضایت مندی مشتریان را به دنبال خواهد داشت.

۲-۱-۱۱) مزایای بانکداری اینترنتی
مزایای بانکداری اینترنتی بسیار زیاد و چشمگیر است و گواه این مدعا نیز گرایش روز افزونی است که به این نوع بانکداری نشان داده می شود . قابلیت های این نوع بانکداری بسیارگسترده بوده و فقط به امکان ایجاد بانک های مجازی و پول الکترونیکی محدود نمی شود . از جمله ی این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد .

سبط ابن الجووزی درباره حضرت زهرا(ع) می گوید: « ثم انها اعتزلت القوم و لم تزل تندب رسول الله (ص) و تبکی حتی لحقت به » : «آن گاه فاطمه از مردم کناره گرفت و دائما بر رسول خدا (ص) ندبه می کرد و می گریست تا به آن حضرت ملحق شد» . (ابن الجووزی ،۱۴۰۱ ، ۳۱۸ ).
از کلمات و ناله های حضرت زهرا ( ع ) استفاده می شود گریه و عزاداری ایشان بر اساس عوامل زیر شکل گرفته است :
فراق پدر: طبیعی است که رحلت پدر بر فرزندان سخت تأثیر می گذارد ، از این رو گریه و ناله بر سوگ پدر امری طبیعی و عقلایی است . علی( ع )در قبرستان بقیع بیت الاحزان را به وجود آورد.
. حضرت زهرا ( ع ) دست های امام حسن ( ع ) و امام حسین ( ع ) را گرفته ، آنجا رفته و گریه می کرد .. ( دشتی ،۱۳۶۹، ج ۸ ، ۳۱۵ )
مبارزه سیاسی : بی تردید یکی از علل گریه های حضرت زهرا ( ع ) ، جنبه سیاسی داشت . ایشان نخستین کسی است که گریه ای هدفدار برای مبارزه با مکتب شیعه کرد . ایشان پس از رحلت پدر بزرگوارشان ( ص ) به جهادهای گوناگونی جهت اجرای رهبری و ولایت اسلامی به دست وارث اصلی آن یعنی علی ( ع ) دست زد که با مخالفتهای شدید خلفای وقت روبرو شد . یکی از مبارزات این زن نمونه عالم تشیع ، گریه او بود . ( گریه حربه ای در دست شیعه ، ۱۳ )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

هرچند گریه های امام سجاد ( ع ) و دیگر اهل بیت (ع) خالی از ریشه های عاطفی نبود اما بدون تردید اینگونه برخوردهای آنان با این مساله بازتاب سیاسی داشت . آن حضرت سالهای زیادی در حال ماتم و گریه بود .این حزن و اندوه امام ( ع ) تاثیر فراوان در بیداری مردم داشت و این عمل ایشان مانع فراموشی ظلم و جنایت حاکمان اموی بود . گریه وسیله ای بود برای اینکه قضیه در برابر دیگران حساس برانگیز جلوه کند و آنها را به فکر وا دارد که شخصیتی چون امام سجاد (ع) چرا می گرید . ایشان با تکیه بر عادت گریه د رآن زمان به تکلیف الهی خود پرداخت . هر چند ستمگران گریه را ذیل بر درماندگی می دانند اما توده مردم به این مسأله اهمیت می دهند .
گریه ، محبت آنان را به دنبال دارد و کمترین چیزی که آنان از خود بروز می دهند آن است که درباره عوامل گریه پرس و جو می کنند . گریه بر شهیدان کربلا در هیچ زمانی اندوهی نبوده که از احساس ناتوانی ناشی شده باشد و اشک ناامیدی نیز نبوده است . بلکه گریه بر این شهیدان نوعی اندرز ، هیجان و کمک گرفتن از بنیان گذار و سازنده این انقلاب است و نیز اندوه خوردن به خاطر دور شدن از اهداف آنان است که پیامبر ( ص ) آن را به وجود آورد . دلیل بر اثبات گفته مزبور آن است که هر اندوهی مدتی دارد . این مدت از هنگام مصیبت آغاز می شود و تا یک دوره ادامه می یابد و سپس پایان می پذیرد . اما پیش از رخ نمودن مصیبت ، برای مردم نه معمول است و نه معقول که برای چیزی گریه کنند . اما داستان امام حسین ( ع ) ، داستانی است که نیم قرن از وقوع آن ، اندوه خوردنها برایش توسط اهل بیت آغاز شد و تا قیامت ادامه خواهد یافت .
(حسینی جلالی، ۱۳۸۸، ۵۳ )
۲-۹- اقسام گریه
گریه زبان گویای دل است و ریزش اشک از چشمان گویای احساسات ، علایق و تمایلات درونی گریه کننده می باشد . گریه مظهر شدیدترین حالات احساسی انسان است . (کرجی ، ۱۳۸۱ ، ۱۵ )
انسانها به دلایل مختلف و معمولا تحت فشارهای متفاوت به گریه رو آورده و از چشمان خود اشکی جاری می سازند . اساسا گریه در دو حالت شادی و غم رخ می دهد و غالبا در مواقعی که انسانها غمگین هستند ، این عمل صورت می گیرد .
طبق تحقیقات بعمل آمده ، علل گریه در بزرگسالان عمدتا غم و اندوه ( ۴۹ % ) ، شادی و خوشی ( ۲۱ % ) ، خشم ( ۱۰ % ) ، همدردی ( ۷ % ) ، اضطراب ( ۵ % ) و ترس ( ۴ % ) می باشد .
( محمدی ری شهری ، ۱۴۳۲ ، ج ۱۴ ، ۷۹ و ۸۰ ) . هم چنین نوزادان از گریه بعنوان ابزار بقا استفاده می کنند . گریه کودکان یک وسیله ارتباطی با مادر بوده و از طریق آن طلب کمک می کنند .
بنابراین ، این علل و انگیزه های مختلفند که گریه را به اقسامی در آورده اند . گریه انواع مختلفی دارد که مهم ترین آنها با توجه به آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار (ع) و متون دینی و ادبی با شرحی مختصر چنین است :
۱- گریه حزن : گریستن از روی غم و اندوه یکی از گریه های طبیعی انسان است که به دلایل مختلفی چون تنگدستی ، ثروت ، حسادت ، بروز حوادث ، وابستگی ، غم آخرت و … رخ می دهد . اگر حزن بر مطلوب معنوی و ارزشی باشد ، حزن مثبت است و اگر بر مطلوب مادی باشد ، حزن منفی خواهد بود . ( نراقی ، ۱۳ ، ۵۸۳ ) . مفسرین حزن را به نگرانی قطعی تفسیر کرده اند ، به این معنا که انسان احتمال خطر و نگرانی در آینده می دهد که از آن به خوف و ترس یاد می شود اما نسبت به خطری که شخص گفتار آن است به حزن و اندوه تعبیر می شود . انسان هنگامیکه چیزی را از دست دهد که محبوب اوست ، اندوهگین می شود زیرا خطر و زیانی را متحمل شده است . بر همین اساس گفته می شود که حزن نسبت به گذشته و خوف نسبت به آینده است . زیرا خطر و زیانی که در گذشته بوده ، تحقق و قطعیت یافته و آثار آن به شکل حزن و اندوه باقی است اما خطر و زیان نسبت به آینده هنوز قطعیت نیافته است و احتمال آن می رود که حتی تحقق نیابد ولی همین احتمال تحقق شخص را هراسان می سازد . ( المیزان – گریه موهبتی الهی . علیرضا شعاعی )
این نوع گریه در قرآن کریم ذکر شده است . به چند آیه بعنوان شاهد مثال اشاره می کنیم :
خداوند در آیه ۹۱ سوره توبه به مسلمانان عاشقی اشاره می کند که چون از رسول خدا ( ص) می شنیدند که امکانات برای جبهه رفتن نیست ، حزن و اندوه دل آنان را فرا می گرفت و بخاطر عدم حضور در کنار نبی اکرم ( ص ) به اشک و گریه روی می آوردند : « … وَ أَعْیُنُهُمْ تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَناً أَلاَّ یَجِدُوا ما یُنْفِقُونَ »،( توبه/۹۲ )،« در حالى که چشمانشان اشکبار بود، چرا که چیزى که در راه خدا انفاق کنند نداشتند » . در جایی دیگر به غم و اندوه حضرت یعقوب ( ع ) اشاره می کند و می فرماید : « وَ تَوَلَّى عَنْهُمْ وَ قالَ یا أَسَفى‏ عَلى‏ یُوسُفَ وَ ابْیَضَّتْ عَیْناهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیم »،(یوسف/۸۴ )، « و از آنها روى برگرداند و گفت وا اسفا بر یوسف!، و چشمان او از اندوه سفید شد اما او خشم خود را فرو مى‏برد (و هرگز کفران نمى‏کرد)».‏
گرچه در ظاهر ، عارفان و اولیای خدا محزون و گرفته اند مانند حزنی که دنیا طلبان دارند اما عارفان به جهت ارتباط با خدا و دید وسیعشان دنیایشان گشاده و رنگارنگ و لذت بخش تر است و دنیا طلبان گرچه به ظاهر دنیایی دارند اما در تنگناهای نزاعها و غفلتها محبوسند و نشاط حقیقی ندارند . حزنی که ناشی از نشناختن خویش است با حزنی که حاصل شناخت خویش است ، فرسنگها فاصله دارد . حزن ممدوح انسان را وا می دارد که همواره در حال خویشتن بیندیشد و از خود راضی نباشد . به همین جهت می توان حزن را به عنوان طریقی برای پاکسازی نفس شمرد اما حزن مذموم که نام دیگرش غم است ، همچون ابری است بر صفحه دل که از نور علم و اندیشه جلوگیری می کند . ( اکبری ،۱۳۸۷، ۱۶۲ و۱۶۳ ) .
۲ – گریه خوف : خوف درباره رویدادی است که در آینده ممکن است برای انسان پیش آید . مثلا انسان می ترسد که گرفتار مصیبت و عذابی گردد یا نعمتی از او سلب شود . در واقع خوف و حزن دو ویژگی نفسانی متشابه اند ولی متعلق آن دو متفاوت است . یکی ناظر به گذشته و دیگری ناظر به آینده است . خوف و حزن به خودی خود نه ممدوح اند و نه مذموم ، بلکه بستگی به متعلقاتشان دارد . اگر برای امور معنوی و اخروی باشد و نتیجه آن اصلاح گذشته و تصمیم بر ترک گناه ، خوب است اما اگر برای مادیات و امور دنیوی باشد مذموم است .( محمدی ، ۱۳۹۰، ۲۱ )
قرآن کریم از کسانی یاد می کند که عظمت وجودی خداوند چنان آنان را در بر می گیرد که این علم و آگاهی از عظمت خداوندی ، خوف و خشیت را در آنان پدید می آورد . ( ۸۱ و ۸۲ ، توبه )
در جایی دیگر می فرماید : « أَزِفَتِ الْآزِفَهُ * لَیْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ کاشِفَهٌ * أَ فَمِنْ هذَا الْحَدِیثِ تَعْجَبُونَ * وَ تَضْحَکُونَ وَ لا تَبْکُونَ »،( نجم/۵۷-۶۰ )،« آنچه باید نزدیک شود نزدیک شده است
(و قیامت فرا مى‏رسد)و هیچکس جز خدا نمى‏تواند شدائد آن را برطرف سازد.آیا از این سخن تعجب مى‏کنید؟و مى‏خندید و نمى‏گریید؟».
خداوند به قیامت و آتش سوزان آن اشاره می کند و این آگاهی از وضعیت خطرناک را سزاوار گریستن می داند . اولیاء الهی کسانی بودند که چون آیات قرآن بر آنان تلاوت می شد بعلت باور داشتن حقایق و علم و آگاهی ، گریه کنان از خوف خدا به سجده می افتادند .قران کریم می فرماید : «… وَ مِمَّنْ هَدَیْنا وَ اجْتَبَیْنا إِذا تُتْلى‏ عَلَیْهِمْ آیاتُ الرَّحْمنِ خَرُّوا سُجَّداً وَ بُکِیًّا»،( مریم/۵۸ )،«… وآنها که هدایت کردیم و برگزیدیم، آنها کسانى بودند که وقتى آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده مى‏شد به خاک مى‏افتادند و سجده مى‏کردند، در حالى که گریان بودند». هم چنین می فرماید :
« وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعا» ،( اسراء/۱۰۹ )،« آنها (بى اختیار) به زمین مى‏افتند
(و سجده مى‏کنند) و اشک مى‏ریزند و هر زمان خشوعشان فزونتر مى‏شود ».
این نوع گریه ، گریه عارفان و پرهیزکاران است . امام علی ( ع ) در وصف پرهیزکاران می فرماید : « لم تستقر ارواحهم فی اجسادهم طرفه عین ، شوقا الی الثواب و خوفا من العقاب »:« روح آنان حتی به اندازه بر هم زدن چشم ، در بدنها قرار نمی گرفت ، از شوق دیدار بهشت و از ترس عذاب جهنم» . ( رضی ، ۱۳۸۶ ، خطبه ۱۹۳ ، ۲۸۶ ).
امام محمد باقر (ع) می فرماید:« ما من قطره أحب الی الله عزوجل من قطره دموع فی سواد اللیل مخافه من الله لا یراد بها غیره »: «هیچ قطره ای نیست که نزد خدای عزوجل محبوبتر باشد از قطره اشکی که در ظلمت شب از خوف خدا باشد و غیر از جانب او منظوری نباشد».
(کلینی ، ۱۳۸۷ ، ج ۴ ، ۲۹۰).
۳- گریه فراق : هر انسانی از فراق کسانیکه محبوب وی هستند ، ناراحت و غمگین می شود و کاری جز گریه و اشک ریختن و صبور بودن در غم فراق از دست او ساخته نیست . حضرت یعقوب ( ع ) با اینکه می دانست یوسف زنده است ، آنقدر در فراق او گریست تا اینکه بینایی اش را از دست داد هر چند که گریه و غم او به دلیل دور بودن از ولی خدا بود نه صرف فرزند و پدری . خداوند در آیاتی از سوره یوسف به گریه فراق ایشان اشاره می کند .
از آن دمی که ز چشمم برفت یار عزیز کنار دامن من ، همچو رود جیحون است
( دیوان حافظ ، ص ۲۰۱ ) . اما گاهی انسان در فراق کسی اشک می ریزد که دیگر وصالی در کار نیست ، مرگ عزیزان از این نوع می باشد .
در مرگ عزیزان گریستن یا برای مظلومیت و بیچارگی کسی اشک ریختن ناشی از احساس انسان دوستی و نوع گرایی انسانهاست . انبیاء و اوصیای الهی برای مرگ عزیزان خود گریه می کردند و آن را رحمت الهی می دانستند که خداوند در قلب مخلوقات خاص خود قرار داده است . پیامبر اکرم ( ص ) در مرگ نزدیکان خود گریه می کرد .
۴- گریه شوق و شادی : گریه شوق خود انواعی دارد :
– شور و شوق به هنگام دیدن عزیزی پس از سالها دوری.
– اشک شوق از موفقیت در کاری.
– اشک شوق از فرط محبت شیعه در وقت شنیدن فضائل اهل بیت (ع) .(نیشابوری ، ۱۳۴۲ ، ۱۲ ).
گروهی از مسیحیان با شنیدن آیات قرآن اشک می ریختند . در واقع آنان بشارت نبوت پیامبر اسلام ( ص ) را سالها پیش از کتابهای ادیان پیشین شنیده بودند . قرآن کریم با توجه به این مساله می فرماید : « وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرى‏ أَعْیُنَهُمْ تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ یَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِین‏ »،( مائده/۸۳ )،« و هر زمان آیاتى را که بر پیامبر نازل شده بشنوند چشمهاى آنها را مى‏بینى که (از شوق) اشک مى‏ریزد بخاطر حقیقتى را که دریافته‏اند، آنها مى‏گویند: پروردگارا ایمان آوردیم، ما را با گواهان (و شاهدان حق) بنویس ».
۵ – گریه نفاق : این گریه ، گریه مصنوعی و مصلحتی است . منافق برای رسیدن به منافع و مقاصد شوم خود گاهی متوسل به گریه می شود . خدای تعالی در قرآن کریم در این باره از برادران حضرت یوسف ( ع ) یاد می کند . قرآن کریم درباره آنها می فرماید : « وَ جاؤُ أَباهُمْ عِشاءً یَبْکُونَ » ،( یوسف/۱۶ )،« شب هنگام در حالى که گریه مى‏کردند بسراغ پدر آمدند».
گروهی از مردم همان طور که زبان آنها با دلشان همراه نیست ، اشکهایشان نیز با احساسات و نیات درونی آنها هماهنگ نیست . از این رو این گریه ، منحرف کننده اذهان است.
(کرجی، ۱۳۸۱ ، ۱۶).
خدای تعالی مجازات افراد منافق را خنده زیاد در دنیا و گریه بسیار در آخرت می داند .
« فَلْیَضْحَکُوا قَلِیلاً وَ لْیَبْکُوا کَثِیراً جَزاءً بِما کانُوا یَکْسِبُون‏ »، ( توبه/۸۲ )، « آنها باید کمتر بخندند و بسیار بگریند، این جزاى کارهایى است که انجام مى‏دادند». آیه مربوط به منافقین عصر پیامبر ( ص ) است که به بهانه گرما یا سرمای هوا از شرکت در جهاد خودداری می کردند و مردم را نیز از شرکت در جهاد باز می داشتند . پیامبر(ص) می فرماید:«المنافق یملک عینیه یبکی کما یشاء»:«انسان دورو و منافق بر دیدگان خود مسلط است،هرگاه بخواهد می گرید.(پاینده،۱۳۸۹،۸۶۶).
۷ – گریه ترحم : این نوع گریه اعم از انسان می باشد و ترحم می تواند بر حیوانات و گلها نیز صورت گیرد .
گریه ترحم مانند گریه بر کودک بی سرپرست یا بر مصیبت دیده است . امیر مومنان ( ع ) ترحم بر خود را لازم می داند و می فرماید : « اما ترحم من نفسک ما ترحم من غیرک ، فلربما تری الضاحی من حر الشمس فتظله او تری المبتلی بالم یمض جسده فتبکی رحمه له ، فما صبرک علی دائک و جلدک بمصابک » :« آیا چونان که به دیگران دل می سوزانی بر خود رحم نمی کنی ؟ آیا تو نیستی که اگر کسی را در آفتاب سوزان ببینی به سایه سارش می کشی یا با دیدن کسی که تن و جانش به درد گرفتار آمده است به گریه می افتی ؟ پس وقتی که جانت را گرانقدرترین جانها می دانی ، این چیست که تو را بر درد خویش شکیبا کرده و بر مصیبتها سنگدلت ساخته و از گریستن بر بیچارگی خویش بازت داشته است ». ( سیدرضی،۱۳۸۶،خطبه۲۲۳، ۱۸۰).
۸ – گریه ندامت : از عوامل اندوه زایی که منجر به گریه می شود ، محاسبه نفس و حسابرسی شخصی است که با فرا یاد آوردن خطاها و زشتکاریها انجام می گیرد . این گریه که نتیجه توبه و بازگشت به خداست ، شوینده روح آلوده و پاک کننده آثار شوم گناه از دامن انسان است .
( رکنی ،۹و۱۰ ) .
۹- گریه محبت : محبت که از عواطف اصیل و مهم انسان است ، با گریه آشنایی دیرینه دارد . دیدار دوست پس از روزگار جدایی اشک شوق در چشمان می آورد و فراق و دوری از محبوب اشک غم فرو می ریزد . گریه زبان صادق محبت و نشان راستین دلدادگی است. البته محبت حقیقی آن است که به خدای حسن آفرین تعلق گیرد که جمیل است و سرمدی . این محبت از دوستی های ظاهری بسی قویتر و عمیق تر است. این گریه آمیزه ای است از لذت و الم ، سرخوشی و ناراحتی ، شوق و غم … که تجزیه و تحلیل آن دشوار است اما در یک کلمه می توان آن را معرفی کرد : گریه محبت ، سرشک شیرین دوستی با محبوب حقیقی . ( همان ،۱۲و۱۳).
۱۰- گریه معنوی : این نوع گریه از بهترین و با ارزش ترین گریه ها می باشد و مورد تایید اسلام است . از دیدگاه قرآن و روایات این گریه از فهم و شعور سرچشمه می گیرد . هم چنین سرمایه انسان در جنگ با دشمن درون است که وجود آن در انسان از انعام و تفضلات الهی است .
این نوع گریه عللی خود عللی دارد از قبیل :

در اختیار صنعت و تکنولوژى قرار گرفته است. در صورتى که تکنولوژى باید در خدمت انسان باشد. در کنار سرمایه‌ی انسانى سرمایه‌ی مادى و مالى نیز مطرح مى‌شود که انسان تنها با داشتن دانش نمى‌تواند به توسعه برسد و وجود منابع خام و منابع مالى نیز زمینه ساز توسعه است. اما در برخى کشورها از جمله ژاپن با وجود اینکه منابع خام و معدنى ندارند، اما پیشرفته هستند. در کشور کوبا که هیچ بى‌سوادى وجود ندارد اما عقب افتاده است. فرانسه بیش از دو میلیون بى‌سواد دارد اماپیشرفته است. اتیوپى در تحت استعمار هیچ کشورى نبوده است اما بسیار عقب افتاده است. کشورهاى اروپاى شرقى از خیل عظیم تکنولوژى برخوردارند اما در کل پیشرفته نیستند. پس یک حلقه مفقوده وجود دارد و آن سرمایه‌ی‌ی اجتماعى است. طى یک تحقیق علمى در دانشگاه نیویورک علت عقب ماندگى برخى از مناطق شهرى نسبت به دیگر مناطق و محله‌ها در آمریکا نبود خمیرمایه جامعه مدنى اعلام شده است. تشریک مساعى در کارها جهت افزایش سطح رفاه عمومى خمیر مایه جامعه مدنى را تشکیل مى‌دهد و همین خمیر مایه جامعه مدنى یک نوع سرمایه‌ی اجتماعى است اگر چه به تنهایى نمى‌تواند عامل توسعه باشد سرمایه‌ی مالى، سرمایه‌ی انسانى و سرمایه‌ی اجتماعى سه ضلع یک مثلث براى توسعه جوامع محسوب مى‌شوند.
در جوامع غربى هر فرد عضو ده‌ها گروه سیاسى، اجتماعى، فرهنگى، ادبى و… است و پایگاه اجتماعى افراد بواسطه تعلق به این گروه‌ها تبیین مى‌شود. در این گذار سرمایه‌‌هاى گذشته را نباید دور ریخت و نابود کرد اما شکلى پویاتر و نوین‌تر بایستى رشد کند. شوراها در صورت غیر ادارى آن جهت حل مسائل اجتماعى مفید هستند و به عنوان یک سرمایه‌ی اجتماعى تلقى مى‌گردد و این سرمایه‌ی اجتماعى نه فقط تابعى از تعدد شوراها و گروه‌هاى مردمى است بلکه عمق و ابعاد مثبت و منفى آن نیز مورد نظر است. اگر اعتبار و ارزش‌هاى لازمه به این گروه‌ها حاکم نباشد در جهت منفى به کار گرفته خواهند شد. همچنین بایستى از سرمایه‌‌هاى اجتماعى سنتى جامعه ایران حداکثر بهره گرفته شود. در محیط و بسترهاى ناسالم سرمایه‌ی اجتماعى شکل نمى‌گیرد. اعتماد به نظام‌هاى اقتصادى – اجتماعى وروابط خانوادگى لازمه و زیربناى شکل گیرى و تراکم سرمایه‌ی اجتماعى است. شوراها در این راستا به عنوان یک حرکت تازه، جالب و جامع است که اگر معمارى خوبى در چارچوب احزاب، گروه‌ها و سازمان‌هاى غیر دولتى داشته باشد به عنوان یک سرمایه‌ی اجتماعى با ارزش مى‌تواند مورد استفاده قرارمى گیرد (اخترمحققی، ۱۳۸۵، ۱۲۱).
۱-۵- بیان مسئله
ایده‌ی سرمایه‌ی اجتماعی بر تمام محققین و متفکرین علوم اجتماعی تأثیر گذارده است البته این مفهوم به خاطر کاربرد‌های عملی اش توجه سیاستگذاران و دیگر علاقه مندان را به خود جلب کرده است در تمامی این رشته‌ها این ایده که روابط می‌توانند در نقش یک منبع عمل کنند، به کرات از طریق زمینه‌های تجربی متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است البته ایده اهمیت شبکه‌های اجتماعی همراه با هنجارهایی که آن‌ها را در کنار هم نگه می­دارند ایده­ جدیدی نیست. یک مثل قدیمی انگلیسی می‌گوید: «آن‌چه می‌دانید مهم نیست بلکه آن‌که می‌شناسید مهم است» بنابراین همان‌طور که عقل سلیم بر اهمیت شبکه‌ها صحه می‌گذارد، اهمیت شبکه‌ها و کلاً سرمایه‌ی‌ اجتماعی در علوم اجتماعی هم پذیرفته و تثبیت شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی به طور ذاتی خیلی ساده است. ایده‌ی محوری آن را می‌توان در واژه‌ی «روابط» خلاصه کرد. اعضای جامعه با برقراری تماس با یکدیگر و پایدار ساختن آن‌ها قادر به همکاری با یکدیگر می‌شوند و به این طریق چیزهایی را کسب می‌کنند که به تنهایی قادر به کسب آن نمی­باشند. انسان‌ها از طریق مجموعه‌ای از شبکه‌ها به هم متصل می‌شوند و تمایل دارند که ارزش‌های مشترکی با سایر اعضای این شبکه‌ها داشته باشند (جان فیلد، ۸،۱۳۸۸).
این ایده که سرمایه‌ی­ اجتماعی منافع مشهودی را به دارندگان آن باز می‌گرداند نیز به راحتی از طریق شواهد قابل بررسی است ولی از انجا که سرمایه‌ی اجتماعی دارای کاربردهای متفاوتی بوده و بدیهی است که سطح شواهد تحقیق از منطقه­ای به منطقه­ دیگر یا از فرهنگی به فرهنگ دیگر می ­تواند متغیر باشد. بنابراین سرمایه‌ی‌ اجتماعی و ابعاد آن می‌تواند بر میزان گرایش به جرم افراد اثر منفی یا مثبت داشته باشد و از انجا که دانش ­آموزان از قشرهایی‌اند که ممکن است جامعه پذیری آن‌ها تحت تأثیر عوامل مختلف و گروه ­های رسمی یا غیر رسمی مختلفی صورت گیرد و با گروه ­های مختلفی از دوستان و… تعاملات اجتماعی داشته باشند. بنابراین مسئله این است که ابعاد مختلف سرمایه‌ی اجتماعی مثل شبکه‌های اجتماعی دانش آموزان، اعتماد اجتماعی آن‌ها و پذیرش هنجارهای اجتماعی و… چه اثری بر گرایش به جرم و بزهکاری در آن‌ها می‌شود؟ (صدیق سروستانی،۱۳۸۶، ۲۴۴)
فوکویاما^[۱] در اثری که آن را پایان نظم نامیده است به کاهش فزاینه‌ی سرمایه‌ی‌ اجتماعی در کشورهای صنعتی اشاره می‌کند واز ان به عنوان «فروپاشی بزرگ» یاد می‌کند (فوکویاما،۲۰۰۰: ۲). به نظر وی تاریخ زندگی بشر تاریخ تغییر و تحول در نظام هنجارهای اجتماعی است روند این تغییر با صنعتی شدن جوامع شدت گرفته و رد پاره‌ای از موارد چنان شتابان پیش رفته که به بوی زوال برخی از نهاد‌ها و سازمان‌های اجتماعی (مانند خانواده) برخاسته است. افزایش نرخ طلاق افزایش تعداد خانواده­های تک والدی و افزایش نرخ تولد کودکان نامشروع همه نشانه‌های محکم چنین زوالی‌اند در مورد جرم وجنایت هم تقریبا در همه‌ی کشورهای صنعتی به غیر از ژاپن شاهد افزایش نرخ انواع حرایم خشونت امیز از جمله قتل، آدم ربایی، سرقت، تجاوز در دو سه دهه اخیر پایان قرن بیستم هستیم تعدا د قتل در هر یک صدهزار نفر جمعیت در ایالات متحده در سال ۱۹۵۰تنها ۵ نفر بوده که در سال ۱۹۹۴ به ۹ نفر رسیده است نرخ جرایم علیه دارایی‌های مردم هم در سال ۱۹۶۰ حدود ۱۹۰مورد در یکصد هزار نفر جمعیت بوده که در سال ۱۹۹۵ به نزدیک ۴۵۰ مورد رسیده است دزدی خود رو در آمریکا در سال ۱۹۸۴ بیش از ۱۲۰۰ مورد در سوئد نزدیک به ۱۸۰۰ مورد در انگلستان بیش از ۱۶۰۰ مورد در المان حدود ۱۶۰۰ مورد در کانادا بیش از ۱۴۰۰ مورد در فرانسه بیش از ۸۰۰ مورد و درذ ژاپن بیش از ۲۰۰ مورد در هر یکصد هزار نفر جمعیت گزارش شده است (فوکویاما، ۲۰۰۰، ۳).
میزان قتل در امریکا حدود دو برابر فرانسه و سه برابر کشورهایی چون انگلییس آلمان سوئد و ژاپن و میزان ادم ربایی در امریکا بسیار بیش‌تر از این تعداد است آدم ربایی در ایالات متحده بیش از ۳۵ نفر در هر یکصد هزار نفر در سال است که حدود ۱۰ برابر از انگلیس و ژاپن بیشتر است آزار جسمی و سواستفاده‌ی جنسی از کودکان هم در یکی دو دهه پایانی قرن ۲۰ طبق گزارش امارهای رسمی چه در امریکا و چه سایر کشورهای صنعتی اروپای افزایش کاملا شتابانی داشته است (صدیق سروستانی ،۱۳۸۶، ۲۴۶).
۱-۶- ضرورت و اهمیت تحقیق
مردمی بودن و مردمداری مانند شمشیر دو لبه است (غفاری و رمضانی،۱۳۸۸، ۱۳۷) افراد علاوه بر آن­که می­توانند سرمایه‌ی اجتماعی خود را برای همکاری در جهت نیل به اهدافی که برای اعضای شبکه و اجتماع مفید هستند به کار برند، می­توانند آن را در جهت حصول مقاصدی که به لحاظ اجتماعی و اقتصادی مخرب هستند هم به کار گیرند. سرمایه‌ی‌ اجتماعی مخرب علاوه بر اینکه برای تحقق اهدافی که عموما نامطلوب هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد اغلب از طریق روش های غیر قانونی از جمله «استفاده از زور یا خشونت یا فعالیت‌های غیر قانونی» تقویت می‌گردد. در مطالعه‌ای در باره‌ی دو کشور امریکای لاتین (گواتمالا وکلمبیا) مک ایوین و مرز خاطر نشان ساختند که اقلیت قابل توجهی از تمام سازمان‌های اجتماعی فقط برای اعضای خودشان منافعی تولید کرده و نسبت به دیگران اعمال خشونت نموده‌اند این سازمان‌ها شامل گروه های چریکی و مبارز، باندهای محله‌ای، باندهای مواد مخدر و گروه‌های مردمی مبارزه با جرم و بی نظمی بوده‌اند تقریباً از بین هر پنج سازمان عضویتی که بیشتر آن‌ها مرد سالار بودند یکی از آن‌ها خشونت امیز بود (غفاری و رمضانی، ۱۳۸۸، ۱۴۰).
سرمایه‌ی اجتماعی را معمولاً مجموعه‌ای از هنجارهای نظم بخش دانسته‌اند که اعضای گروهی که همکاری و تعاون بین آن‌ها وجود دارد در آن سهیم‌اند پیوند اجتماعی، اعتماد، همبستگی گروهی، پایبندی به تعهدات و همیاری جز شاخص‌های عمده­ی سرمایه‌ی‌ اجتماعی محسوب می‌شوند. به این ترتیب سرمایه‌ی‌ اجتماعی به نحوی متناظر با نظم اجتماعی است افزایش آن تقویت نظم و کاهش آن حاکی از و جود انحرافات اجتماعی، جرم وجنایت، فروپاشی خانواده، مصرف مواد مخدر، خود کشی و امثال آن است. بنابراین چنانچه سرمایه‌ی‌ اجتماعی به معنی وجود هنجارهای رفتاری مبتنی بر تشریک مساعی باشد، کج­رفتاری‌های اجتماعی نیز نشانه­ی فقدان سرمایه‌ی‌ اجتماعی است (صدیق سروستانی، ۱۳۸۷، ۲۴۵). از آنجا که پدیده‌های اجتماعی معمولاً متاثر از علل و عوامل خاص و تابع شرایطی مشخص است از این رو در این تحقیق اگر به بررسی رابطه‌ی دو متغیر مهم سرمایه‌ی‌ اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم پرداخته شود و نوع رابطه‌ی آن‌ها مشخص شود می‌توان به پیش بینی و کنترل پرداخت و از بسیاری از کج رفتاری‌های اجتماعی و رفتاری جلوگیری کرد و به تقویت سرمایه‌ی‌ اجتماعی در وجه مثبت آن پرداخت و از پیامدهای وجوه منفی سرمایه‌ی‌ اجتماعی پیشگیری کرد.
۱-۷- هدف تحقیق
هر پژوهش در پی رسیدن به هدف هایی است که این پژوهش نیز در پی رسیدن به هدف­های زیر است:
هدف اصلی:
– تعیین رابطه­ بین سرمایه‌ی‌ اجتماعی و میزان گرایش به ارتکاب جرم در بین دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان.
هدف‌های اختصاصی:

1. 1. شناخت رابطه‌ی اعتماد بین گروهی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در بین آن‌ها.

1. 1. شناخت رابطه‌ی اعتماد برون گروهی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در بین آن‌ها.

1. 1. شناخت رابطه‌ی میزان عضویت در گروه‌ها و شبکه‌های دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در بین آن‌ها.

1. 1. شناخت رابطه‌ی میزان رعایت هنجارهای اجتماعی و فرهنگی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در بین آن‌ها.

1. 1. شناخت رابطه‌ی میزان گرایش به رفتارهای جمعی مذهبی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در بین آن‌ها.

1. 1. شناخت تفاوت بین دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی شهر گمیشان در زمینه‌ی تأثیرسرمایه‌ی اجتماعی بر میزان گرایش به ارتکاب جرم و بزهکاری در بین آن‌ها.

۱-۸- سئوالات پژوهش
از آنجا که هر پژوهش معمولاً با سئوالاتی همراه بوده است این پژوهش نیز در پاسخ به سئوالات زیر است که شامل سئوال‌های اصلی و فرعی تحقیق است:
سئوال اصلی:
– آیا بین میزان سرمایه‌ی‌ اجتماعی در بین دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به جرم در آن‌ها رابطه وجود دارد؟
سئوالات فرعی:

1. 1. آیا بین میزان اعتماد بین گروهی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها رابطه وجود دارد؟

1. 1. آیا بین میزان اعتماد برون گروهی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها رابطه وجود دارد؟

1. 1. آیا بین میزان عضویت در گروه‌ها وشبکه‌های دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها رابطه وجود دارد؟

1. 1. آیا بین میزان رعایت هنجارهای اجتماعی و فرهنگی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها رابطه وجود دارد؟

1. 1. آیا بین میزان گرایش به رفتارهای جمعی مذهبی دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان و میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها رابطه وجود دارد؟

1. 1. آیا بین دختران و پسران دانش آموز در زمینه‌ی تأثیر سرمایه‌ی‌ اجتماعی بر میزان گرایش یه ارتکاب جرم رابطه‌ی معناداری وجود دارد؟

۱-۹- فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی:
بین میزان سرمایه‌ی اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه وجود دارد.
فرضیه‌های فرعی:

1. 1. بین میزان سرمایه‌ی اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین میزان مشارکت اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه وجود دارد.

1. بین میزان کنترل اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه وجود دارد.

بعضی افراد برای انفاق، حد و مرزی قائل نیستند و هر چه دارند به دیگری می‌دهند و خود محروم می‌مانند. در مقابل، بعضی چنان بخل می‌ورزند که حاضر نیستند دیناری در این راه به مصرف برسانند. اسلام هر دو گروه را که جانب افراط و تفریط را گرفته‌اند، محکوم نموده و به‌جای اسراف و اقتار، اعتدال در انفاق را مطرح کرده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«وَالذّینَ إذا انفقُوا لم یَسرِفُوا ولَم یَقتَرُوا وکانَ بَیَن ذلِکَ قواما».
و آنان هستند که هنگام انفاق (به مسکینان) اسراف نکرده و بخل هم نورزند بلکه احسان آن‌ها در حد میانه و اعتدال باشد (فرقان، ۶۷).
اسلام به صاحب مال اجازه نمی‌دهد هر طور بخواهد انفاق و اسراف‌کاری کند. قرآن مجید خطاب به رسول خدا (ص) می‌فرماید: «وَلَا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَهً إِلَىٰ عُنُقِکَ وَلَا تَبْسُطْهَا کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا» (اسراء، ۲۹). هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن (ترک انفاق و بخشش منما) و پیش از حد آن را مگشا تا مورد سرزنش قرار گیری.
یکی از موارد و مصداق‌های اعتدال، در زمینه‌ی خرج و انفاق است بعضی با خروج از مرز تعادل، آن‌قدر خرج می‌کنند که به حدِّ اسراف و تبذیر و ولخرجی و ریخت‌وپاش می‌رسد حرکت در خط اعتدال، یعنی هم بخشنده بودن، هم اسراف نکردن، هم حسابگر و دقیق بودن هم دچار بخل نشدن «کُن سَمحَاٌ ولا تکن مُبدَّرا وکُن مُقدراٌ ولا تکن مُقتراٌ» (نهج‌البلاغه، حکمت ۳۳). بخشنده و سخاوتمند باش، ولی ولخرج مباش، اندازه‌گیر باش، ولی سخت‌گیر نباش.
افراط در این کار به تبذیر و اسراف می‌ انجامد. عبدالرحمان جامی مخاطب را به اعتدال و میانه‌روی دعوت می‌کند، این‌که انسان هم به فکر خود و خانواده و تأمین معاش آنان باشد و هم در اندیشه محرومان و رسیدگی به آنان به‌سر برده و هیچ یک را فدای دیگری نکند.

«چون تیشه مباش و جمله به‌خود متراش تعلیم زارّه گیر در عقل معاش
­­­­­­­­

چون رنده ز کار خویش بی‌بهره مباش چیزی سوی خود می‌کش و چیزی می‌پاش»
­­­­­­­­

۴ـ۴ـ۵ـ اعتدال در دخل و خرج
رعایت در دخل و خرج خانه نیز مورد توجه سعدی است، وی امساک در خرج کردن را نکوهیده؛

ز راز بهر خوردن بود ای پدر
­­­­­­­­

ز بهر نهادن چه سنگ و چه زر؟
­­­­­­­­

از مردی پارسا و پرهیزگار، فرزندی خام باز مانده بود که میراث فراوان در دست داشت، آن پسر با سرمایه‌ی بازمانده، راه خلاف و فساد پیش گرفته بود و با ولخرجی و اسراف دارایی‌های خود را بر باد می‌داد. روزی با نصیحت به او گفتم: ای فرزند، درآمد همچون آب روان است و مخارج چون آسیای گردان؛ کسانی می‌توانند خرج فراوان کنند که درآمد مناسب داشته باشند.

چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن اگر باران به کوهستان نبارد
­­­­­­­­

که می‌گویند ملّاحان سرودی: به سالی دجله گردد خشک رودی
­­­­­­­­

از حرف اول نام سه دانشمند به نام برونر، اسمت و تلر که این تئوری را در سال ۱۱۳۸ ارائه کرده بودند، گرفته شده است. این تئوری که شکل توسعه یافته تئوری لانگمویر است ، بر اساس جذب چندلایه مولکولهای گاز توسط ماده استوار است.(۶۴) سیستم BET بر اساس سنجش حجم گاز نیتروژن جذب و واجذب شده توسط سطح ماده در دمای ثابت نیتروژن مایع (۷۷ درجه کلوین)کار میکند. پس از قرار گرفتن سلول حاوی نمونه مورد نظر در مخزن نیتروژن مایع، با افزایش تدریجی فشار گاز نیتروژن در هر مرحله میزان حجم گاز جذب شده توسط ماده محاسبه میشود. سپس با کاهش تدریجی فشار گاز، میزان واجذب ماده اندازه گیری میشود و در نهایت نمودار حجم گاز نیتروژن جذب و واجذب شده توسط ماده براساس فشار نسبی در دمای ثابت رسم میشود.
این ایزوترم بر اساس فرضیات لانگمویر بنا شده اند که عبارت اند از:
۱) سطح جسم جامد یک سطح همگن است ،یعنی از یک نوع ماده تشکیل شده و تعداد مشخصی مکان برای جذب بر روی سطح وجود دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲) هر مکان بیشتر از یک ملکول جذب نمی کند ،در چنین شرایطی یک تک لایه از مولکول ها بر روی سطح جسم جامد جذب خواهد شد. و هر لایه جذب شده به منزله ی جذب لایه ی بعدی عمل میکند.
۳) مولکول های گاز جذب شده در فاز بخار یک رفتار ایده آل دارند یعنی هیچ بر همکنشی بین مولکول های گاز باهم و با سطح جاذب وجود ندارد.
۴) فرایند جذب همانند یک فرایند تعادل مشابه میعان شدن و دفع مولکول های گاز بر روی سطح جسم جامد در نظر گرفته می شود و در حالت تعادل ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮاﻛﻢ روی اوﻟﻴﻦ ﻻﻳﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺒﺨﻴﺮ از دوﻣﻴﻦ ﻻﻳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮض ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺟﺬب ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪو ﺟﻬﺖ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻓﺮض ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺎی ﺟﺬب ﺳﻄﺤﻲ ﻳﺎ ﻣﻴﻌﺎن در دوﻣﻴﻦ ﻻﻳﻪ و ﻻﻳﻪ ﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ و ﺑﺎ ﮔﺮﻣﺎی ﻣﺎﻳﻊ ﺳﺎزی ﮔﺎز ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ .ﻓﻘﻂ ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد ﮔﺮﻣﺎی ﺟﺬب اوﻟﻴﻦ ﻻﻳﻪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎَ روی ﺳﻄﺢ ﺟﺎذب اﺗﻔﺎق ﻣﻲافتد ﺗﺮاﻛﻢ ﻻﻳﻪ دوم ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﮔﺮﻣﺎی ﻣﺎﻳﻊ ﺳﺎزی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺧﻮاص ﺗﺒﺨﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﺧﻮاص ﺳﻄﺢ و ﺗﻮده ﻣﺎده( ﻣﺎﻳﻊ )ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
بر اساس این فرضیات:
شکل۲-۹: ایزوترم جذب و واجذب BET
۲-۴-۱۱ ایزوترم ردلیچ – پترسون:
مدل هم دمای ردلیچ – پترسون شامل سه پارامترB ، A و β است A و B ثابتهای همدمای ردلیچ –پترسون هستند(۶۵)(۶۶)(۶۷)
ﻛﺎرﺑﺮد راﺑﻄﻪ ردﻟﻴﭻ – ﭘﻴﺘﺮﺳﻮن ﺑﺮای ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ اﺳﺖ:
(۰ < β < 1) β، توان و نشان دهنده درجه ناهمگنی ماده جاذب است ،در صورتی که پوشش سطحی خیلی کم باشد ( β = ۰ )، این معادله خطی شده و به قانون هنری تبدیل میشود. برای پوشش سطحی زیاد (به ازایA, B >> 1 و( β < 1 این معادله شبیه معادله فرندلیچ خواهد شد که در آن نسبت (A/ B) و
( ۱- β) به ترتیب در ارتباط (kf) با و n در معادله فرندلیچ خواهند بود.
در شرایطی که β = ۱ باشد معادله ردلیچ – پترسون به معادله لانگمویر شباهت خواهد داشت .در این حالت نسبت( (A/ Bاز نظر عددی مساوی ظرفیت جذب تک لایه ای وB مساوی ثابت تعادلی جذب خواهد شد.
۲-۴-۱۲ ایزوترم -تمکین:
معادله ی تجربی تمکین اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻼﻳﮕﻴﻦ و اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻓﺮوﻣﻜﻴﻦ در ﺳﺎل ۱۹۳۵در ﺟﺬب ﻫﻴﺪروژن ﺑﺮ روی و اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎی ﭘﻼﺗﻴﻦ در ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎی اﺳﻴﺪی ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪ. ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺟﺬب به صورت شیمیایی انجام می شود(۶۸)(۶۹).در این ایزوترم مقدار ماده ی جذب شده با لگاریتم فشار جذب شونده متناسب است. این رابطه برای جذب مایعات بصورت زیر بیان می‌شود:
T دمای مطلق بر حسب کلوین, R ثابت عمومی گاز ها (J/mol.k 314/8)
فرم خطی این معادله به شکل زیر می باشد(A,B ثابت های معادله ی تمکین):
q_e=BLnA+BLnC_e
شکل ۲-۱۰ :منحنی ایزوترم تمکین
۲-۴-۱۳ عوامل موثر بر جذب:

• • نوع جاذب و خصوصیات آن: ﻫﻢ ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻫﻢ ﺧﻮاص ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺟﺎذب دارد در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﺬب ﺳﻄﺤﯽ اﻫﻤﯿﺖ دارد . ﺧﻮاص ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮع گروه های ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮروی ﺳﻄﺢ ﺟﺎذب ﻫﺴﺘﻨﺪ .اﺳﺖ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﯾﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﺟﺎذب ﻧﯿﺰ در ﺧﻮاص ﺟﺎذب اﺛﺮﮔﺬار است . ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺟﺎذب ﻧﯿﺰ اﻫﻤﯿﺖ دارد زیرا جاذب می تواند اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ(ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻮدر و ﯾﺎ داﻧﻪ ﺑﻨﺪی).از ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎذب ﺑﺮای ﺟﺬب اﺳﺖ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﻨﺎﻓﺬ ﻧﯿﺰ از دﯾﮕﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ آن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود .غالبا اﺟﺴﺎم ﺟﺎذب دارای ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج زﻳﺎدی در ﺳﻄﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ و داﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺮوی ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ دارﻧﺪ. در ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﺮﭼﻪ ذرات ﺟﺴﻢ ﺟﺎذب ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻓﺎز ﺳﻴﺎل ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.

• • جذب شونده: در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آن اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدی دارد ، اﻧﺪازه ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺟﺬب ﺷﻮد ﺑﺮ روی ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب اﺛﺮ دارد . ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺪه ﺣﻼﻟﯿﺖ آن در ﻣﺤﯿﻂ ﺟﺬب ﮐﻤﺘﺮ شده و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد ﮐﻪ از ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرج ﺷﻮد و ﺑﺮروی ﺟﺎذب ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺟﺬب ﺷﻮد . از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺬب ﻓﻀﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺑﺮ روی ﺟﺎذب ﻣﯽﮔﯿﺮد . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮔﺎﻫﯽ گاهی کوچک بودن ﻣﻮﻟﮑﻮل ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎ است . ﺷﮑﻞ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﻧﯿﺰ در ﻣﻘﺪار ﺣﻼﻟﯿﺖ اﺛﺮ دارد . در جذب سطحی حلالیت ماده ی جذب شونده فاکتوری کنترل کننده ﺑﺮای ﺗﻌﺎدل ﺟﺪب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺎﺛﻴﺮی ﻛﻪ ﺣﻼﻟﻴﺖ روی ﺟﺬب ﻣﻲﮔﺬارد ﺑﺮاﺳﺎس اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ﻣﺎده ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه و ﺣﻼل ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻗﻮﻳﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.اﺛﺮ وزن و ﺷﻜﻞ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺟﺴﻢ ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه را میتوان به شکل زیر خلاصه کرد:

1. 1. اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل زﻧﺠﻴﺮﻫﺎ در ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻲ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﻼﻟﻴﺖ و زﻳﺎد ﺷﺪن ﻣﻴﺰان ﺟﺬب ﻣﻲ ﺷﻮد.

1. 1. ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪﻳﺪاً ﻳﻮﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎی ﻳﻮﻧﻲ ﺿﻌﻴﻒ از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﺬب ﻛﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ.

1. 1. ﻣﻮاد ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻮاد ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺟﺬب می ﺷﻮﻧﺪ .

1. 1. ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﻗﻄﺒﻴﺖ ﻛﻢ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﺬب ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی ﺑﺎ قطبیت زﻳﺎد دارﻧﺪ.

1. 1. ﮔﺮوﻫﻬﺎی اﺳﺘﺨﻼﻓﻲ روی ﻣﺎده ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺟﺬب اﺛﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧد.

ﭘﺲ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﺗﺎﺑﻌﯽ از ﺷﮑﻞ و اﻧﺪازه و حلالیت ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه می ﺑﺎﺷﺪ.

• • دما:دﻣﺎ دو اﺛﺮ ﻣﻬﻢ ﺑﺮروی ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺬب ﺳﻄﺤﻲ ﻣ ﻲﮔﺬارد: از ﻳﻚ ﻃﺮف اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻔﻮذ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎی ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺮروی ﻻﻳﻪ ﻫﺎی ﺧﺎرﺟﻲ و داﺧﻞ ﺣﻔﺮه ﻫﺎی ﺟﺎذب می شود و در ﻧﺘﻴﺠﻪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﻛﺎﻫﺶ می یابد(۷۰) از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ، ﺗﺎ ﺛﻴﺮ دﻣﺎ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺬب ﺳﻄﺤﻲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮات آﻧﺘﺎﻟﭙﻲ و آﻧﺘﺮوﭘﻲ ﺟﺬب ﺳﻄﺤﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﺮار ﻣ ﻲدﻫﺪ .(۷۱) ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﺮﺳﺪ، اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب در ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪه ﻣ ﻲﺷﻮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ، ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎ ﺑﺮروی ﺳﻄﺢ ﺷﺪه و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﻚ ﻻﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﺮروی ﺳﻄﺢ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺟﺬب ﻛﻨﺪﺗﺮ، دﻓﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣ ﻲﺷﻮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻄﺢ ﻛﻤﺘﺮ می شود (۷۲) به عبارتی ﭼﻮن ﭘﺪﻳﺪه ﺟﺬب ﺳﻄﺤﻲ ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﮔﺮﻣﺎده اﺳﺖ، در درﺟﻪ ﺣﺮارﺗﻬﺎی ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺟﺬب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در درﺟﻪ ﺣﺮارﺗﻬﺎی ﺑﺎﻻ اﻓﺰاﻳﺶ در ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ وﻟﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﻞ ﺟﺬب ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.

• • pH محیط: ﻳﻮﻧﻬﺎی ﻫﻴﺪروژن و ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﻞ در محیط ﺑﻪ ﺷﺪت ﺟﺬب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ بنابر این جذب سایر یون ها تحت تاثیر pH محلول قرار میگیرد. ﻳﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن اﺳﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﺎز نیز روی ﻋﻤﻞ ﺟﺬب ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و همانطور که می دانیم pH از عوامل موثر بر یونیزاسیون می باشد.با کاهش pH جذب افزایش میابد.(البته .ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺛﺮ دما و pH ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺟﺎذب دارد و ﺑﺮای ﻫﺮ ﺟﺎذب ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ دﻣﺎ و pH اپتیمم مورد استفاده قرار بگیرد)

فصل سوم
روش انجام کار
Methods
۱-۳ هدف انجام آزمایش:
ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎﺧﺖ و اﺻﻼح اﻛﺴﻴﺪ ﮔﺮاﻓﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺟﺎذب داروﻳﻲ ﺑﺮای ﺟﺬب و رﻫﺎﻳﺶ آﻫﺴﺘﻪ داروی اکسی تترا سایکلین در محیط شبیه سازی شده بدن سگ اﺳﺖ، در این مطالعه اﻛﺴﻴﺪ ﮔﺮاﻓﻦ ﺑﻪ روش ﺳﻨﺘﺰی ﻫﺎﻣﺮز ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺳﭙﺲ به منظور اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺬب و رﻫﺎﻳﺶ داروی اکسی تترا سایکلین ،توسط اﭘﻲ ﻛﻠﺮوﻫﻴﺪرﻳﻦ و ﺳﻴﺒﺎﻛﺮون ﺑﻠﻮ اﺻﻼح و ارﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺖ و ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .
۳-۲ مواد شیمیایی، وسایل و دستگاه ها مورد استفاده در این آزمایش:
ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺣﻼل ﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﮋوﻫﺶ و ﺳﻨﺘﺰ از ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮک آﻟﻤﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ .ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻋﻨﻮان ﻣﻲ ﺷﻮد
۳-۲-۱دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در آزﻣﺎﻳﺶ :

1. 1. اسپکتروفوتومتر FT-IR^[1]1

1. 1. اسپکتروفوتومتر UV-Vis^[2]2

1. 1. اولتراسونیک^[۳]۳

1. 1. شیکر و شیکر انکوباتور^[۴]۴

1. 1. ترازو با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم ^[۵]۵

1. pH متر^[۶]۶