۲-۱-۱-۱-۶- غفلت مردم از یکدیگر
امام صادق فرمودند: «یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ مَنْ سَأَلَ النَّاسَ عَاشَ وَ مَنْ سَکَتَ مَاتَ قُلْتُ فَمَا أَصْنَعُ إِنْ أَدْرَکْتُ ذَلِکَ الزَّمَانَ قَالَ تُعِینُهُمْ بِمَا عِنْدَکَ فَإِنْ لَمْ تَجِدْ فَتُجَاهِدُ»^[۱۷]: روزگاری بر مردم بیاید که هر کس از مردم درخواست کند زندگی کند و هر کس ساکت ماند –و درخواستی نکرد- بمیرد. عرض کردم پس اگر آن زمان را درک کردم چه کار کنم؟ فرمود: از آنچه که در نزدت است آنها را یاری کن و اگر نبود -برای یاری و کمک رساندن به آنها- تلاش کن.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یعنی اگر کسی از مردم درخواست کمک کرد حوائجش برآورده می­گردد ولی اگر کسی خویشتن داری کرد و خواست که آبرویش نرود و از مردم چیزی به عیان نخواهد یا می­میرد و یا در شدت فقر زندگی خواهد کرد.
۲-۱-۱-۱-۷- سختی معاشرت با مردم
امام رضا فرمودند: «یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ تَکُونُ الْعَافِیَهُ عَشَرَهَ أَجْزَاءٍ تِسْعَهٌ مِنْهَا فِی اعْتِزَالِ النَّاسِ وَ وَاحِدَهٌ فِی الصَّمْت‏»^[۱۸]: بیاید روزگاری بر مردم که سلامتی در آن ده جزء داشته باشد که از آن ده جزء، نه قسمت آن در کناره­گیری از مردم و یک بخش آن در سکوت می باشد.
و در روایت دیگری رسول خدا۳ فرمود: «سَیَأْتِی عَلَى أُمَّتِی زَمَنٌ یُسْتَمَعُ فِیهِ بِاسْمِ الرَّجُلِ خَیْرٌ مِنْ أَنْ تَلْقَاهُ وَ أَنْ تَلْقَاهُ خَیْرٌ مِنْ أَنْ تُجَرِّبَ»^[۱۹]: زمانى خواهد آمد که اسم مردى را بشنوى بهتر باشد از آنکه او را ببینى، و اینکه او را ببینى بهتر از معاشرت و مخالطت با او ­باشد.
یعنی چون مردم از هم شناختی ندارند و نمی ­توانند همدیگر را درک کنند این خود سبب سختی معاشرت می­گردد لذا هر چه بیشتر از ایشان به دور باشیم در سلامت فکر و جسم بیشتری به سر خواهیم برد. البته روایت این را نیز می­خواهد بگوید که با مردم باش ولی با افکار ایشان نباش؛ با آنان مخالطت داشته باش ولی از ایشان پیروی نکن چرا که اکثر مردم دارای عقاید و افکار خراب یا شبهه آلود می­باشد که همین سبب سختی معاشرت گردیده است.
۲-۱-۱-۱-۸- تلاعن
امام حسین, فرمودند: «لا یکون الأمر الذی تنتظرونه حتى … یلعن بعضکم بعضا فقلت له ما فی ذلک الزمان من خیر فقال الحسین, الخیر کله فی ذلک الزمان یقوم قائمنا و یدفع ذلک کله»^[۲۰]: این امری که شما انتظار دارید نخواهد شد تا اینکه همدیگر را لعن کنند. راوی گفت خیری در آن زمان نیست. امام حسین, فرمودند: همه خیرها در همان زمان است، قائم ما برخیزد و همه اختلافات را برطرف سازد.
۲-۱-۱-۱-۹- صوف پوشی و برتری جویی نسبت به دیگران
رسول خدا۳ در وصیت به ابوذر فرمود: «یَا أَبَا ذَرٍّ یَکُونُ فِی آخِرِ الزَّمَانِ قَوْمٌ یَلْبَسُونَ الصُّوفَ فِی صَیْفِهِمْ وَ شِتَائِهِمْ یَرَوْنَ أَنَّ لَهُمُ الْفَضْلَ بِذَلِکَ عَلَى غَیْرِهِمْ أُولَئِکَ یَلْعَنُهُمْ أَهْلُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ»^[۲۱]: ای ابوذر! بوده باشد در آخرالزمان گروهی که در تابستان و زمستان خود، پشم بپوشند و خیال کنند که این یک فضلی است که بر دیگران دارند. ایشان را ملائکه آسمان­ها و زمین لعنت می­ کنند.
۲-۱-۱-۱-۱۰- خوردن چیزهایی مغایر با طبع انسان
رسول خدا۳ فرمود: «لَا تَقُومُ السَّاعَهُ … حَتَّى تُؤْکَلَ الْمَغَاثِیرُ کَمَا تُؤْکَلُ الْخَضِرُ»^[۲۲]: بر پا نشود ساعت (ظهور) تا این­که «مغاثیر» خورده شود همان­طور که سبزی خورده می­ شود.
در معنای «مغاثیر» گفته­اند که: «یک چیز خوردنی مایع شیرین و بد بو»^[۲۳] است که طبع انسان در اثر خوردن آن ناراحت می­ شود. ولی در آخرالزمان به دلیل این­که طبع ذاتی و درونی انسان­ها تغییر می­ کند لذا خوردن چیزهای بد طعم و بو را خوش می­پندارند و همه چیز خور می­شوند و همانند سبزی، آن را می­خورند. که این، غیر از منکر دانستن معروف و معروف دانستن منکر، در آخرالزمان است که این در حوزه رفتاری و کرداری انسان­هاست و آن [یعنی انحراف مورد بحث] در حوزه طبع و میل درونی افراد است.
۲-۱-۱-۱-۱۱- کثرت قهر و جدایی مردم از همدیگر
رسول خدا۳ فرمود: «مِنْ أَشْرَاطِ السَّاعَهِ … یَکْثُرُ … الْفِرَاقُ … وَ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئاً»^[۲۴]: از نشانه­ های ساعت (ظهور) آن است که فراق و جدایی زیاد شود و -این در حالی است که- این عملشان به خداوند ضرری نرساند.
۲-۱-۱-۱-۱۲- عدم رعایت حقوق همسایگی
از دیگر انحرافات ناپسند در آخرالزمان، همسایه آزاری است که اَشکال آن به قرار زیر است.
۲-۱-۱-۱-۱۲-۱- ظلم
رسول خدا۳ فرمود: « حَتَّى تَرَوْنَ … جَفَا (الرجلُ) جَارَهُ»^[۲۵]: تا ببینید که (مرد) به همسایه خود ستم کند.
۲-۱-۱-۱-۱۲-۲- احترام گزاردن از ترس زبان
امام صادق, فرمود: « فَإِذَا … رَأَیْتَ الْجَارَ یُکْرِمُ الْجَارَ خَوْفاً مِنْ لِسَانِهِ»^[۲۶]: و دیدی که به خاطر زبان بد همسایه، همسایه­ی دیگر به او احترام می­ گذارد.
۲-۱-۱-۱-۱۲-۳- بد بودن همسایه­ها
رسول خدا۳ فرمود: « مِنْ أَشْرَاطِ السَّاعَهِ سُوءُ الْجِوَارِ»^[۲۷]: از نشانه­ های ساعت (ظهور) بد بودن همسایه­هاست.
۲-۱-۱-۲- اختلال در امر به معروف و نهی از منکر
این فریضه در آخرالزمان با وجود اهمیت فوق العاده­ای که دارد، دچار آسیب­هایی می­ شود که به قرار زیر است.
۲-۱-۱-۲-۱- ترک امر به معروف و نهی از منکر
امام صادق, فرمودند: «فَإِذَا … رَأَیْتَ النَّاسَ قَدِ اسْتَوَوْا فِی تَرْکِ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تَرْکِ التَّدَیُّنِ بِهِ»^[۲۸]: و دیدی که همه مردم در ترک امر به معروف و نهی از منکر، هماهنگی پیدا کرده اند و آن را جزء دینداری خویش نمی دانند.
۲-۱-۱-۲-۲- عدم شناخت معروف و انکار منکر
پیامبر۳ فرمودند: «یأتی على الناس زمان … لا یعرفون معروفا ولا ینکرون منکرا … أولئک شرار خلق الله، لا ینظر الله إلیهم یوم القیامه»^[۲۹]: بیاید بر مردم زمانی که معروفی را نشناسند و منکری را انکار نکنند. آن مردم شرار خلق خدایند و خداوند در روز قیامت نظر رحمت به ایشان نکند.
۲-۱-۱-۲-۳- امر به منکر و نهی از معروف
پیامبر۳ فرمودند: «کَیْفَ بِکُمْ إِذَا … أَمَرْتُمْ بِالْمُنْکَرِ وَ نَهَیْتُمْ عَنِ الْمَعْرُوفِ فَقِیلَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ یَکُونُ ذَلِکَ قَالَ نَعَمْ»^[۳۰]: شما را چه می­ شود وقتی که شما امر به منکر کنید و نهی از معروف نمایید. گفته شد آیا این­گونه خواهد شد ای رسول خدا؟ فرمود: بله.
۲-۱-۱-۲-۴- تبدیل معروف به منکر و منکر به معروف
پیامبر۳ فرمودند: «کَیْفَ بِکُمْ إِذَا رَأَیْتُمُ الْمَعْرُوفَ مُنْکَراً وَ الْمُنْکَرَ مَعْرُوفاً»^[۳۱]: شما را چه می­ شود وقتی که ببینید معروف، منکر و منکر، معروف شده باشد.
که از جمله این جابجایی می­توان به موارد زیر اشاره نمود.
۲-۱-۱-۲-۴-۱- خائن بودن امین و بالعکس؛ تصدیقِ دروغگو و بالعکس
پیامبر۳ فرمودند: «إِنَّ عِنْدَهَا … اؤْتُمِنَ الْخَائِنُ‏ وَ یُخَوَّنُ الْأَمِینُ وَ یُصَدَّقُ الْکَاذِبُ وَ یُکَذَّبُ الصَّادِقُ»^[۳۲]: آن وقت خائن امین باشد و امین خائن، و دروغگو تصدیق شود و راستگو تکذیب گردد.
۲-۱-۱-۲-۴-۲- مقرب شدن سخن­چین و چاپلوس
امام علی, فرمودند: «یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لَا یُقَرَّبُ فِیهِ إِلَّا الْمَاحِلُ وَ لَا یُظَرَّفُ فِیهِ إِلَّا الْفَاجِرُ»^[۳۳]: روزگاری بر مردم بیاید که مقرب نشود مگر سخن چین و خردمند و با هوش نباشد مگر فاجر و گناهکار.
۲-۱-۱-۲-۴-۳- سرزنش طالب حلال و تحسین دوستدار حرام
امام صادق, فرمود: «فَإِذَا … رَأَیْتَ طَالِبَ الْحَلَالِ یُذَمُّ وَ یُعَیَّرُ وَ طَالِبَ الْحَرَامِ یُمْدَحُ وَ یُعَظَّمُ»^[۳۴]: و دیدی که طالب مال حلال را سرزنش و دوستدار حرام را تمجید و تکریم می­ کنند.
۲-۱-۱-۲-۵- ذلیل شمرده شدن آمِرِ به معروف
امام صادق, فرمودند: « فَإِذَا رَأَیْتَ الْآمِرَ بِالْمَعْرُوفِ ذَلِیلًا»^[۳۵]: دیدی کسی که امر به معروف می­ کند در بین مردم ذلیل است.
۲-۱-۱-۲-۶- گسترش منکرات و عدم توان مقابله با آنها
امام صادق, فرمودند: «فَإِذَا رَأَیْتَ الْمَلَاهِیَ قَدْ ظَهَرَتْ یُمَرُّ بِهَا لَا یَمْنَعُهَا أَحَدٌ أَحَداً وَ لَا یَجْتَرِئُ أَحَدٌ عَلَى مَنْعِهَا»^[۳۶]: و دیدی که گناهان در اجتماع آشکار می­ شود و مردم آنها را می­بینند و کسی هم منع نمی­کند و جرأت بر منع آنها نیز در مردم نیست.
۲-۱-۱-۲-۷- کم شدن امر به معروف و نهی از منکر
پیامبر۳ فرمودند: «لا تقوم الساعه حتى … قل الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر»^[۳۷] : ساعت (ظهور) بر پا نشود، مگر وقتی که امر به معروف و نهی از منکر کم شود.
۲-۱-۱-۳- نا امنی و دزدی
امام علی, در بیان بلاهای آخرالزمان فرمودند: «إِذَا … خِیفَتِ الطُّرُقُ»^[۳۸]: هر وقت که راه ­ها نا امن شدند.
و در جای دیگر امام صادق, فرمود: «فَإِذَا … رَأَیْتَ الرَّجُلَ یَخْرُجُ إِلَى مُصَلَّاهُ وَ یَرْجِعُ وَ لَیْسَ عَلَیْهِ شَیْ‏ءٌ مِنْ ثِیَابِهِ»^[۳۹]: و دیدی که مردی برای نماز می­رود و در بر گشتن لباس ندارد.^[۴۰]
که این ناشی از رواج نا امنی و دزدی است که مردم از دزدیدن چیزهای کم ارزش هم رد نمی­شوند.
۲-۱-۱-۴- زیاد شدن تفریحات و خوشگذرانی­های لهو
رسول خدا۳ فرمود: «لا تقوم الساعه حتى … تکثر الهزات»^[۴۱]: بر پا نشود ساعت (ظهور) تا این که تفریحات و خوشگذرانی­ها زیاد شود.