شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران تا چه میزان در ارائه اطلاعات مربوط به خود شفاف هستند؟
روند افزایش میزان شفافیت در سالهای اخیر چگونه است؟
عوامل موثر بر شفافیت کدامند و چه رابطه ای با میزان شفافیت دارند؟
محقق در پی پاسخ به سوالات مذکور فرضیات زیر را تدوین نمود:
۱- اندازه شرکت با میزان شفافیت دارای همبستگی مثبت است.
۲- میزان استفاده از اهرم‌های مالی با میزان شفافیت دارای همبستگی مثبت است.
۳- میزان سودآوری با میزان شفافیت دارای همبستگی مثبت است.
۴- بین میزان مالکیت سهامداران عمده بالای ۱۰ درصد و میزان شفافیت همبستگی وجود دارد.
۵- بین تعداد اعضای غیرموظف هیئت مدیره و میزان شفافیت همبستگی مثبت وجود دارد.
متغیرهای مستقل تحقیق شامل اندازه شرکت، نسبت اهرمی، سوداوری، تمرکز در میزان مالکیت و اعضای غیرموظف هیئت مدیره و متغیر وابسته میزان شفافیت می‌باشد. میزان شفافیت دربرگیرنده ۹۸ معیار در سه حوزه مجزای زیر است:
شفافیت در ساختار مالکیت و حقوق مالکان (۲۸ معیار)
شفافیت مالی و افشای اطلاعات (۳۵ معیار)
شفافیت در ساختار هیئت مدیره و مدیریت (۳۵ معیار)
معیارهای شفافیت و افشای مورد استفاده مشابه معیارهای اس اند پی^[۱۰۳] برای سنجش شفافیت شرکتی است که در پیوست ۵ ارائه شده است، به منظور آزمون فرضیات از رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده گردید و نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان داد که فرضیه اول در سطح معنی داری ۵ درصد تایید می‌شود و ۴ فرضیه دیگر در سطح معنی داری ۵ درصد رد می‌شود (خالق، ۱۳۸۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵– پارچینی پارچین در تحقیقی با عنوان “رابطه بین افشای اختیاری و مدیران غیر موظف” به بررسی رابطه بین افشای اختیاری و مدیران غیر موظف پرداخت. در این تحقیق رابطه بین دو مکانیسم کنترلی ، یعنی افشای اختیاری (مکانیسم کنترل خارجی) و مدیران غیرموظف (مکانیسم کنترل داخلی)، که تقلیل دهنده مشکلات نمایندگی می باشند، مورد مطالعه قرار گرفت. به همین منظور نمونه ای از شرکت‌های تولیدی حاضر در بورس که صورت‌های مالی و گزارش فعالیت هیئت مدیره مربوط به ۲۹ اسفند سال ۱۳۸۵ را منتشر کرده بودند، انتخاب و در نهایت شامل ۲۳۹ شرکت گردید.
سطح افشای اختیاری، بر‌اساس شاخص‌های پیشنهادی توسط بوتوسان(۱۹۹۷) با اعمال تعدیلاتی تعیین می‌شوند. در مدل بوتوسان، شاخص‌های مورد استفاده از طریق گزارشات راهبری شرکتی و نیز ارقام رتبه‌بندی شرکت‌های آمریکایی استخراج شده بود. به دلیل فقدان دو مورد مذکور در ایران، و با توجه به این که سازمان حسابرسی کتابچه ای تحت عنوان فرمت نمونه گزارشگری منتشر نموده و شرکت‌ها در تهیه و گزارش اطلاعات به شاخص‌های مندرج در آن تکیه می‌کنند، این امر امکان افشای اطلاعات اختیاری در متن صورت‌های مالی را محدود نموده است. لذا برای استخراج شاخص‌های افشای اختیاری اطلاعات به گزارش فعالیت هیئت ‌مدیره شرکت‌ها اتکا گردید. شاخص‌ها پس از بررسی از نظر الزامی نبودن مطابق استانداردهای حسابداری یا قانونی در شش بخش کلی به شرح ذیل (شامل ۷۰ شاخص) تعیین می‌شوند. پیشینه اطلاعاتی، خلاصه‌ای از نتایج تاریخی مهم، اطلاعات بخش‌ها، آماره‌های کلیدی‌غیر‌مالی، اطلاعات پیش‌بینی، بحث و تحلیل مدیریت.فشای اختیاری توسط ۷۰ شاخص که در مطالعات قبلی نیز به کار گرفته است با اعمال تعدیلاتی تعیین گردید.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که مدیران غیرموظف تاثیری بر افشای اختیاری شرکت‌ها ندارد.(پارچینی پارچین، ۱۳۸۸).
۶- سجادی و همکاران در سال ۱۳۸۸ ارتباط پنج ویژگی غیر‌مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران شامل اندازه شرکت، عمر شرکت، نوع موسسه حسابرسی، ساختار مالکیت و نوع صنعت با کیفیت گزارشگری مالی آنها را بررسی کردند.
فرضیات تحقیق آنها به صورت زیر تدوین شده است:
فرصیه اول: اندازه شرکت بر کیفیت گزارشگری مالی موثر است.
فرضیه دوم- عمر شرکت بر کیفیت گزارشگری مالی موثر است.
فرضیه سوم- نوع موسسه حسابرسی بر کیفیت گزارشگری مالی موثر است.
فرضیه چهارم- ساختار مالکیت بر کیفیت گزارشگری مالی موثر است.
فرضیه پنجم- نوع صنعت بر کیفیت گزارشگری مالی موثر است.
برای اندازه‌گیری کیفیت افشای اطلاعات فهرستی از موارد افشاء با مطالعه و بررسی استانداردهای حسابداری ایران (لازم الاجرا از ۱/۱/۱۳۸۸)، قانون تجارت، قانون مالیات های مستقیم و مجموعه قوانین و مقررات بورس اوراق بهادار تهران، متشکل از ۱۵۵ قلم با در نظر گرفتن ملاحظات کلی تهیه شده و سپس با مطالعه صورت‌های مالی و گزارش‌های مالی، ارزش های «یک»، «صفر» و «مورد ندارد»، به ترتیب برای افشاء، عدم افشاء یا عدم شرایط لازم برای افشاء داده شد. پس از ارزش گذاری های لازم، شاخصی به عنوان کیفیت گزارشگری مالی با بهره گرفتن از رابطه QF= محاسبه شد.
در این رابطه بیانگر کلیه اقلامی است که امتیاز «یک» گرفته اند و بیانگر کلیه اقلامی است که ارزش های « یک یا صفر» در مورد آنها لحاظ شده است. به این ترتیب در مورد هر شرکت کیفیت گزارشگری مالی اندازه‌گیری شده، در دامنه صفر تا یک قرار می گیرد. جامعه آماری تحقیق شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ بوده است. نحوه اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق در جدول ۳-۲ به صورت خلاصه آمده است.
جدول۳-۲، متغیرها و نحوه اندازه‌گیری آنها در تحقیق سجادی و همکاران(۱۳۸۸)

ردیف

متغیر بررسی شده

جانشین اندازه‌گیری متغیر

۱

کیفیت گزارشگری مالی

نسبت اقلام افشاء شده به اقلام قابل افشاء

۲

اندازه شرکت

تعداد سهام

تعداد کارکنان

۳

عمر شرکت

فاصله زمانی تاریخ تاسیس تا سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶