داده های مربوط به جریانات نقدی و سایر اطلاعاتی که توان پیش‌بینی سود تقسیمی دارند برای تصمیمات سرمایه گذاری (در مقایسه با داده های متعلق به سود خالص و سود هر سهم) اهمیت بیشتری دارند. اگر وضع چنین است، باید بر شیوه محاسبه سود تقسیمی متعلق به هر سهم و شرایط محاسبه سود تقسیمی متعلق به صورت‌های مالی پیش‌بینی شده توجه بیشتری کرد (در مقایسه با محاسبه و گزارش کردن سود هر سهم). (پارسائیان، ۱۳۸۶، ۴۹۹)

 

امروزه یکی از چالش های پیش روی تحلیل گران مالی و سهام‌داران، مقوله تعیین ارزش واقعی شرکت ها می‌باشد. همان گونه که قبلاً نیز ذکر گردید، اصولاً کلّ معیارهایی که تا کنون در رابطه با تعیین ارزش شرکت و عملکرد مدیران مطرح شده است را می توان به دو دسته تحت عنوان مدل های حسابداری و مدل های اقتصادی طبقه بندی نمود.

 

در مدل حسابداری، ارزش هر سهم شرکت از حاصل ضرب سود هر سهم در ضریب قیمت به سود به دست می‌آید که ارزش شرکت را می توان ‌بر اساس قیمت هر سهم محاسبه شده ضرب در تعداد منتشره نمود.

 

۲-۷) سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته

 

۲-۷-۱) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور

 

یومورا (۱۹۹۶) در تحقیقی ارتباط بین EVA، نرخ بازده دارایی ها، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، سود خالص و سود هر سهم را با ارزش افزوده بازار بررسی کرد. جامعه آماری تحقیق نشان داد EVA معیاری است که به بهترین وجه با ثروت آفرینی سهام‌داران مرتبط می‌باشد.

 

بیدل و همکاران (۱۹۹۷) به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA، سود باقیمانده و دو معیار متداول اندازه گیری عملکرد یعنی سود و جریان نقدی عملیاتی و مقایسه ارتباط EVA و سود تعهدی با بازده سهام شرکت، پرداخته‌اند.

 

فرناندز (۲۰۰۲) تحقیقی جهت بررسی رابطه بین EVA و ثروت ایجاد شده برای سهام‌داران (CSV) را انجام داد. نمونه وی شامل ۲۶۹ شرکت بود. وی ‌به این نتیجه رسید که همبستگی EVA و ثروت ایجاد شده برای سهام‌داران تنها ۶۶/۱۷% می‌باشد و ۶۰ شرکت که دارای EVA منفی بودند دارای CSV مثبت و ۶۴ شرکت که دارای EVA مثبت بودند دارای CSV منفی بودند. نهایتاًً وی نتیجه گرفت که EVA توان اندازه گیری ثروت ایجاد شده برای سهام‌داران را دارا نمی باشد.

 

ابایرن و یانگ (۱۹۹۶) در تحقیقی که با پشتیبانی شرکت استرن استوارت انجام شد، برای یک دوره تاریخی ده ساله مبالغ EVA و MVA و نرخ بازدهی سرمایه و نرخ متوسط هزینه سرمایه ۱۷۰ شرکت امریکایی و اروپایی را محاسبه و پیوستگی EVA و MVA را تجزیه و تحلیل نمودند. این تحقیق نشان می‌دهد، همبستگی (Correlation) بین EVA و MVA، ۹/۰ درصد است. همین نتایج برای شرکت های انگلیسی نیز قابل دسترسی است، اما برای شرکت های آلمانی همبستگی کمتری وجود دارد. آن دسته از شرکت هایی که نرخ بازدهی بالاتر و نرخ هزینه سرمایه کمتر دارند، MVA بالاتری دارند و همبستگی بالایی بین بازدهی و MVA وجود دارد.

 

لن و ماخیحا (۱۹۹۶) روی EVA و MVA و تغییرات استراتژیک مطالعاتی انجام دادند. آن ها ۲۴۱ شرکت آمریکایی را از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ مطالعه کردند. آن ها در ابتدا دریافتند که این دو معیار همبستگی مثبتی با بازده سهام دارند و این همبستگی بهتر از نسبت‌های سنتی نظیر ROE، ROA، ROS (نرخ بازده فروش) می‌باشد و در نهایت، آن ها را بین EVA و MVA را مورد مطالعه قرار دارند.

 

ملبورن و همکاران (۱۹۹۷) در تحقیقی تحت عنوان “ در جستجوی بهترین معیار ارزیابی عملکرد” رابطه همبستگی بین دو معیار EVA و REVA را مورد بررسی قرار دادند و ‌به این نتیجه رسیدند که توانایی REVA در پیش‌بینی ایجاد ارزش، بیشتر از معیار EVA می‌باشد.

 

پیکسوتو (۱۹۹۹) نشان داد که سود خالص با ارائه ضریب تعیین ۸۶/۵۳ درصد نسبت به سود عملیاتی (۳۵/۵۱%) و EVA (22/51%)، قدرت توضیح دهندگی بیشتری در ارتباط با ارزش سهام دارد.

 

۲-۷-۲) تحقیقات انجام شده در داخل کشور

 

گروه (۱۳۸۲) در تحقیقی با عنوان “ بررسی تأثیر ارزش افزوده اقتصادی در مقایسه با جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی و سود هر سهم بر ارزش بازار سهام شرکت‌های گروه مواد و محصولات شیمیایی و دارویی” به مقایسه ارزش افزوده و سود هر سهم و جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی پرداخت. بازه زمانی مورد مطالعه در این تحقیق سال‌های ۷۹ تا ۸۳ بود. که به دلیل مطالعه بر یک گروه نتوانست آن را به کل بازار تعمیم دهد. که در این تحقیق تأثیر بیشتر EVA با ارزش بازار را در مقابل EPS و CFO نشان می‌دهد.

 

حنیفه (۱۳۷۵) در تحقیقی با عنوان “ بررسی نقش ارزش افزوده اقتصادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تبعیت بازار آن ها ” و آزمون فرضیات خود ‌به این نتیجه رسیدند که بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش بازار سهام شرکت ها یک رابطه ضعیف وجود دارد.

رضایی (۱۳۸۰) تحقیقی با عنوان “ تأثیر رابطه همبستگی بین EVA و ROE در ارزیابی عملکرد شرکت‌های صنعت وسائط نقلیه بورس اوراق بهادار تهران” انجام داد که ‌به این نتیجه دست یافت که میان EVA و ROE رابطه معنادار وجود ندارد.

 

جلیلی (۱۳۸۰) نیز در تحقیق خود با عنوان “ کاربرد اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در ارزیابی عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” پس از آزمون فرضیات خود ‌به این نتیجه رسیدند که بین EVA و بازده سهام ارتباط معنی داری وجود ندارد.

 

نظریه (۱۳۸۱) در تحقیقی با موضوع “ ارزیابی رابطه بین EPS و EVA در شرکت های محصولات کانی غیر فلزی” به طرح دو فرضیه زیر پرداخت:

 

فرضیه ۱) بین EVA و EPS شرکت های کانی غیر فلزی رابطه وجود دارد.

 

فرضیه ۲) EVA در مقایسه با EPS در ارزیابی وضعیت شرکت های کانی غیر فلزی مناسبتر است.

 

جهت آزمون اوّل ضریب همبستگی پیرسون بین EVA و EPS شرکت های عضو نمونه محاسبه و با توجه به ضریب همبستگی به دست آمده نتیجه گیری نموده است که رابطه معنا داری بین این دو متغیر وجود ندارد.

 

آزمون دوّم نشان داد که معیار ارزش افزوده اقتصادی در ارزیابی عملکرد شرکت ها بهتر از سود هر سهم می‌باشد.

 

بهرامی (۱۳۷۶) تحقیق خود را تحت عنوان “ تأثیر اطلاعات صورت ارزش افزوده در تصمیم گیری استفاده کنندگان حسابداری” انجام داد. این تحقیق در ارتباط با مزایای صورت ارزش افزوده مواردی مانند آگاهی کارکنان از سهم خود از ثروت ایجاد شده، آگاه نمودن سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه از میزان توانایی عملکرد شرکت، تهیه نسبت‌های مالی ‌بر اساس ارزش افزوده به منظور تشخیص نارسایی را مورد بحث قرار داده است.

 

قربانی (۱۳۷۷) پژوهشی تحت عنوان “ تغییرات سود در قبال تغییرات ارزش افزوده در شرکت های تولیدی تابعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران” انجام داد. در این تحقیق به تعیین بررسی جهت تغییرات سود در سایر تغییرات ارزش افزوده پرداخته است که سود خالص را می توان سهمی دانست که سرمایه گذاران به عنوان صاحبان اصلی شرکت از ارزش افزوده حاصل در شرکت به دست می آورند که هر چه ارزش افزوده بیشتر باشد، سود سهم سهام‌داران (سرمایه گذاران) نیز بیشتر می شود.

 

جدول ۲-۵٫ ویژگی‌های تصمیمات مختلف خرید

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نوع تصمیم

 

ویژگی­ها

روزمره محدود پیچیده درگیری کم نه چندان زیاد زمان کوتاه تا حدودی کوتاه طولانی هزینه کم تا حدودی کم زیاد جمع‌ آوری اطلاعات فقط داخلی اکثرا داخلی داخلی و خارجی تعداد گزینه­ ها یکی چند تا خیلی

۲-۳-۹٫عوامل تعیین کننده سطح درگیری مصرف کننده: سطح درگیری در خرید وابسته به پنج عامل زیر است. تجربیات قبلی، میزان علاقه، خطر پذیری، موقعیت و دیدگاه اجتماعی(لشکری و دیگران، ۱۳۸۷، ۱۰۷)

 

۲-۳-۹-۱٫تجربیات پیشین: زمانی که مصرف کنندگان ‌در مورد کالا یا خدمتی تجربهٔ قبلی دارند، معمولاً پس از مصرف نمونه های آزمایشی کالا می­آموزند که به سرعت کالای مورد نظر را انتخاب کنند. زیرا با محصول آشنا می‌شوند و در می‌یابند که آن کالا می‌تواند نیاز آن ها را برآورده کند و به همین دلیل سطح درگیری کاهش می­یابد

 

.۲-۳-۹-۲٫علاقه: سطح درگیری مستقیماً با علاقه آن ها ارتباط دارد. به عنوان مثال برخی از مردم به اتومبیل علاقه مند هستند و بعضی به موسیقی و…. معمولاً موضوعات گوناگونی که افراد به آن ها علاقه مند هستند از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

 

۲-۳-۹-۳٫ خطر پذیری: هر قدر خطر پذیری شخصی در خرید یک محصول افزایش یابد سطح درگیری مصرف کنندگان نیز افزایش می‌یابد. انواع خطر هایی که مصرف کنندگان با آن سرو کار دارند عبارت اند از خطر مالی، خطر اجتماعی و خطر روانی. خطر مالی به مورد از دست دادن ثروت یا قدرت خرید شخص اشاره دارد، زیرا خطر زیاد با خرید گران قیمت در ارتباط است. به همین دلیل مصرف کنندگان بسیار متمایل به درگیری با کالاها هستند. به عنوان مثال فردی که می­خواهد خانه ای خریداری کند زمان و تلاش زیادی برای تصمیم گیری صحیح صرف می­ کند.

 

مصرف کنندگان زمانی پذیرای خطر اجتماعی هستند که خریداری کالا بتواند بر عقیده و نظر مردم نسبت به آن ها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، رانندگی با یک ماشین کهنه و تصادفی می ­تواند بر نظر مردم نسبت به شخص تأثیر داشته باشد. همچنین مصرف کنندگان زمانی متحمل خطر روانی می‌شوند که احساس کنند تصمیم ­گیری اشتباه می‌تواند موجب اضطراب و نگرانی شود. به عنوان مثال می توان به والدین کارمند اشاره کرد که برای نگهداری از فرزندانشان می‌توانند پرستار استخدام کنند یا او را به مهد بسپارند.

 

۲-۳-۹-۴٫موقعیت: شرایط خرید ممکن است از یک تصمیم گیری کم درگیری به تصمیم گیری پردرگیری مبدل شود. به عنوان مثال فردی برای ناهار روزانهٔ خود ساندویچ مصرف می‌کند ولی زمانی که همراه با رییس خود برای صرف غذا می رود او را به یک رستوران مجلل دعوت می‌کند.

 

۲-۳-۹-۵٫قابلیت رویت پذیری اجتماعی: هر قدر قابلیت رویت پذیری اجتماعی یک محصول افزایش یابد، سطح درگیری با آن محصول نیز افزایش می­یابد. محصولات اغلب نشان دهندهٔ موقعیت اجتماعی صاحبان خود هستند. کالاهایی مانند لباس (با مارک معروف) ماشین و…بیانگر موقعیت اجتماعی شخص هستند و ‌بنابرین‏ خطر اجتماعی با خود همراه دارند.

 

۲-۳-۱۰٫ تبلیغات در بازار: تبلیغات نیرومندترین ابزار آگاهی بخش در شناساندن یک شرکت، کالا، خدمت یا اندیشه و دیدگاه می‌باشد. گستردگی میدان تبلیغات، چشم گیر است. چنانچه آگهی‌ها سازنده و گیرا باشند، می‌توانند یک تصویر در مخاطب به وجود بیاورند یا دست کم به پذیرش و شناخت فرآورده و نام بازرگانی آن وادارند. ولی آگهی‌ها همواره سازنده و گیرا نیستند. بسیاری از تبلیغات بازرگانی با شتاب بر فروش اثر نمی‌گذارند. کارایی تبلیغ بیشتر بر اندیشه و مغز آن ها‌ است تا رفتار آن. ولی هنگامی که مشتری از جریان فروش ویژه، پیشنهاد خرید دو واحد از کالا با قیمت یک واحد، جایزه بردن یا دریافت هدیه با خبر شوند، دست به اقدام می‌زنند. امروزه شرکت‌ها از طریق رسانه های مختلفی از قبیل رادیو، تلویزیون، مطبوعات (روزنامه، مجلات) بدنه نویسی وسایل نقلیه، دیوار نویسی، پوستر، بروشور، بیلبورد و اینترنت اقدام به تبلیغ می‌نمایند. در این میان تبلیغات اینترنتی در مقایسه با تبلیغات سنتی، از مزایای قابل ملاحظه ای برخوردار است. حجم وسیعی از این گونه تبلیغات به کالا و خدمات رایانه‌ای مربوط می‌باشد. امروزه تبلیغات را تنها به عنوان ابزاری جهت افزایش فروش شرکت، نمی‌توان درنظر گرفت. نقش اصلی تبلیغات را می‌توان تفهیم اطلاعات ‌در مورد خصوصیات کالا و خدمات تعریف نمود. پیشرفت سریع وسایل ارتباط جمعی و اضافه شدن رسانه هایی جدید به رسانه های تبلیغاتی، تبلیغات را به عنوان عنصری اصلی در موفقیت و ناکامی شرکت‌ها معرفی می‌کند. با توجه به رقابت شدید بین شرکت‌ها و رشد سریع بازارها و همچنین تغییرات سریع در مصرف کنندگان، تبلیغات به عنوان ابزاری اصلی در ایجاد آگاهی مصرف‌کنندگان از محصولات و خدمات، مورد توجه قرار گرفته است.

 

کاتلر تبلیغات را هر گونه ارائه و عرضه ایده ها‌، کالاها یا خدمات از یک واحد تبلیغاتی، فرد یا مؤسسه‌ که مستلزم پرداخت هزینه باشد، تعریف می‌کند. اما در این میان تبلیغی اثر بخش است که بتواند توجه مخاطب را جلب کرده، تأثیری خاطره‌انگیز داشته باشد و کنش خرید مخاطبان را تحریک نموده و دریافت حسی مخاطبان را بیدار نماید(پورکریمی، ۱۳۸۱، ۶۵) .

 

بدین منظور استفاده از مجموعه عواملی لازم است که بتوانند حس و ادراک مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهند و به اهداف مورد انتظار تبلیغ تحقق بخشند. اثر بخشی تبلیغات تجاری در یک الگوی علمی مشخص با توجه به اهداف تبلیغاتی تبیین می‌گردد و درجه یا میزانی که دهنده سفارش به هدف‌های مورد نظر خود دست می‌یابد و دارای فرایند برنامه‌ریزی مشخص و مرحله‌ای تحقیقاتی شامل: تعیین اهداف، تخصیص بودجه، تصمیم‌گیری راجع به پیام و رسانه و مقایسه با اهداف از پیش تعیین شده باشد. چنانچه تمام مراحل به درستی طی شود میزان اثر بخشی تبلیغات تا حد قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت ( پورغفاری لاهیجی، ۱۳۸۳، ۸۰).

 

همه روزه تبلیغات وسیعی از سوی شرکت‌ها صورت می‌گیرد و همین امر باعث شده است که تأثیر تبلیغات بر افراد کم شده و افراد به صورت انتخابی توجه نمایند. در این شرایط شرکت‌ها باید تلاش و هزینه بسیاری را جهت جذب مخاطبین خود به تبلیغات مبذول دارند. یکی از راه­های جذب مخاطبان استفاده از رسانه های جدید از جمله اینترنت است. امروزه نمی‌توان تأثیر فن آوری اطلاعات و بالاخص اینترنت را بر زندگی افراد نادیده گرفت (اسفیدانی، ۱۳۸۵، ۲۰).

 

اهداف پژوهش:

 

هدف کلی :

 

• بررسی تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر هوش­ میان فردی کودکان

 

اهداف فرعی:

 

• • تعیین تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر توانایی همکاری با ‌گروه‌های مختلف در کودکان.

 

• • تعیین تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر توانایی همدلی دیگران در کودکان

 

• تعیین تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر توانایی تشخیص مقاصد دیگران در کودکان

 

فرضیه های پژوهش:

 

فرضیه اصلی:

 

• طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر هوش­ میان فردی کودکان تاثیر دارد

 

فرضیه ­های فرعی:

 

• • طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر توانایی همکاری با ‌گروه‌های مختلف در کودکان تاثیر دارد.

 

• • طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر توانایی درک همدلی در کودکان تاثیر دارد.

 

• طراحی آموزشی مبتنی بر بازی بر توانایی تشخیص مقاصد دیگران در کودکان تاثیر دارد.

 

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها:

 

تعاریف مفهومی :

 

• • • هوش میان­فردی^[۱۶]: “این هوش از طریق تعامل با دیگران تحریک می­ شود.دانش­آموزانی که در این هوش قوی هستند اغلب نیازمند همکاری و مشارکتند تا یادگیری را برای خود معنادارکنند”.(مکنزی، ۲۰۰۵/۱۳۹۱، ۱۱)

  

 

• • بازی^[۱۷]:هارلوک در تعریف بازی می­نویسد”بازی عبارت است از هر گونه فعالیتی که برای تفریح وخوشی،و بدون توجه به نتیجه نهایی،صورت ‌می‌گیرد. انسان به طور داوطلبانه ‌به این فعالیت می ­پردازد و هیچ نیروی خارجی یا اجباری در آن دخیل نیست”.(خزاعی و خزاعی،۱۱،۱۳۹۲)

 

• طراحی آموزشی^[۱۸]:طراحی آموزشی را ‌می‌توان تهیه نقشه­ای مشخص درمورد چگونگی دستیابی به هدف­های آموزشی تعریف کرد.به عبارت دیگر هرگاه برای دستیابی به یک سلسله از دانش­ها و مهارت ­ها به عنوان هدف­های آموزشی مجموعه ­ای از فعالیت­ها و روش­های آموزشی، قبل از تحقق آموزشی، پیش ­بینی و تنظیم گردد،در واقع طراحی آموزشی انجام شده است. ‌بنابرین‏ طراحی آموزشی را ‌می‌توان تجویز یا پیش ­بینی روش­های مطلوب آموزشی برای نیل به تغییرات مورد نظر در دانش­ها، مهارت ­ها و عواطف شاگردان دانست(رایگلوث،۱۹۸۳،به نقل از شیرعلی­پور،۱۳۸۶)

همدلی^[۱۹]: یعنی خود را جای دیگران گذاشتن و از دریچه چشم آن ها به موضوع نگریستن، مانند آن ها احساس کردن و اندیشیدن، یکی از زیباترین تعاریف همدلی تعریف دانیل گلمن ^[۲۰]در کتاب هوش عاطفی است، وی معتقد است توان گفتگو با دیگران یعنی بهره­ مندی از هوش عاطفی بیش از بهره هوشی در موفقیت سهیم است(دهقان­پور،۱۳۸۹، ۱۵۲)

 

تشخیص مقاصد^[۲۱]: عبارت است از توانایی آگاهی، درک و فهم مقاصد و انگیزه دیگران و درک اینکه آن ها چرا،چگونه و چه چیزی را این­گونه ‌به این طریق احساس ‌می‌کنند وانجام می­ دهند،است (اسماعیلی ،۱۳۸۳).

 

• همکاری: دوشه^[۲۲] (۱۹۴۹) همکاری را اینگونه تعریف ‌کرده‌است: موقعیتی که درآن یک فرد می ­تواند به ناحیه هدف وارد شود…تنها اگر همه افراد(دیگر)نیز بتوانند به نواحی هدف وارد شوند.(رضایی­فرد،۱۳۷۶)

 

تعاریف عملیاتی:

 

• • طراحی آموزشی: طراحی و تولید مواد آموزشی ویادگیری در قالب بازی برای آموزش محتوا و مهارت­ های مورد نظر، در کلاس درس با کمک معلم و تکنولوژیست آموزشی.

 

• • بازی:آموزش محتوای مورد نظر و یادگیری در خلال انجام فعالیت­های مفرح و سرگرم کننده که توسط پژوهشگر طراحی شده است.

 

• • هوش میان­فردی: هوش میان­فردی بر اساس پاسخ فراگیران به پرسشنامه محقق ساخته و همچنین ثبت رفتارها توسط پژوهشگر با بهره گرفتن از مشاهده و مصاحبه سنجیده می­ شود.

 

• • همدلی : همدلی بر اساس پاسخ فراگیران به ۹ سوال از پرسشنامه محقق ساخته و همچنین ثبت رفتارها توسط پژوهشگر با بهره گرفتن از مشاهده و مصاحبه سنجیده می­ شود.

 

• • همکاری: همکاری بر اساس پاسخ فراگیران به ۶ سوال از پرسشنامه محقق ساخته و همچنین ثبت رفتارها توسط پژوهشگر با بهره گرفتن از مشاهده و مصاحبه سنجیده می­ شود.

 

• تشخیص مقاصد: تشخیص مقاصد بر اساس پاسخ فراگیران به ۷ سوال از پرسشنامه محقق ساخته و همچنین ثبت رفتارها توسط پژوهشگر با بهره گرفتن از مشاهده و مصاحبه سنجیده می­ شود.

 

مدل مفهومی پژوهش:

 

تشخیص مقاصد

 

همدلی

 

طراحی آموزشی

 

بازی

 

میان­فردی

 

همکاری

 

طبیعت­گرا

 

منطقی

 

درون فردی

 

کلامی

 

دیداری

 

موسیقیایی

 

جنبشی

 

فصل دوم :
ادبیات و پیشینه پژوهش

 

 

 

مقدمه:

 

الف ـ تأثیر لابی گری ‌گروه‌های ذینفع بر نمایندگان پارلمان

 

در مسائل و موضوعات مختلفی که ممکن است در سطح جامعه پیش آید، علاوه بر تأثیر احزاب و عوامل وابسته به احزاب، ‌گروه‌های مختلفی از قبیل ‌گروه‌های فشار، ‌گروه‌های ذینفع و یا نهادهای لابی کننده، ایفای نقش می‌کنند.

 

در این مسیر، پشتیبانی و حمایت نمایندگان پارلمان، از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. زیرا نمایندگان پارلمان توانایی این را دارند تا فعالیت‌ها، طرحها و نقشه های این گروه ها را از نظر سیاسی اولویت بندی کرده و در مسیری قانونی و عاقلانه به پیش ببرند. در این راستا، افراد حوزه های انتخاباتی در قالب ‌گروه‌های فشار، ذینفع و … در تالار نشیمن مرکزی در پارلمان با نمایندگان ملاقات می‌کردند و تلاش این افراد در جهت تأثیرگذاری بر نمایندگان پارلمان، لابی کردن^[۷۴] نام گرفت.

 

شیوه نوین امروزین لابی کردن به طور کلی متوجه دولت و ناظر به فعالیت‌های دولت است و کمتر ناظر بر فعالیت‌های پارلمانی و نمایندگان پارلمان می‌باشد. با وجود این، ‌گروه‌های فشار تصورشان بر این است که اگر نماینده و یا نمایندگانی که مدافع آنانند و از درخواستهای آنان پشتیبانی می‌کنند، وجود داشته باشند، برای آنان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و ‌بنابرین‏ حداکثر استفاده را از ابزارهای پارلمانی می نمایند.

 

ب ـ طرق انتخاب نماینده برای لابی کردن

 

‌گروه‌های لابی کننده بواسطه دیدگاه ها و با عنایت به نقطه نظرات و دیدگاه های مختلف نمایندگان پارلمان، طرفداران پارلمانی خود را گزینش نمایند. در مواردی هم که نمایندگان پارلمان جدید ناشناخته هستند، ‌گروه‌های لابی گر راجع به نقطه نظرات و دیدگاه های آن ها از آن ها و نیز حزب وطریق سخنرانی های آن ها، سابقه رأی^[۷۵] کمیته های حزبی که آن ها در آن عضو می‌باشند، بررسی ها و مطالعاتی را انجام دهند.

 

ج ـ نحوه عملکرد و نقش لابی کنندگان در تصویب قوانین

 

لابی کنندگان پس از آنکه نماینده یا نمایندگان هم رأی و موافق خود را در پارلمان شناسایی کردند، درصدد برمی آیند تا حتی الامکان خواسته های خود را به وی تفهیم نموده و تأثیر خود را از طریق نمایندگان موافق بر کل فضای پارلمان بگذارند و اتفاقاً در این قضیه تا حدود زیادی هم موفق عمل کرده‌اند. برای مثال، فعالیت گروه لابی انجمن مصرف کنندگان^[۷۶] منجر به تصویب قانون شرایط ناعادلانه^[۷۷] در سال ۱۹۷۷ گردید.

 

نمایندگان پارلمان در پیشبرد اهداف ‌گروه‌های لابی از اهمیت بالایی برخوردارند و متقابلاً ‌گروه‌های لابی هم منبع اطلاعاتی و مالی مناسبی برای نمایندگان محسوب می‌شوند. اکثر نمایندگان پارلمان جهت کسب اطلاعات و اخبار موثق در خصوص موضوعات و مسائل مورد علاقه متکی به ‌گروه‌های فشار و ‌گروه‌های ذینفع هستند.

 

اتحادیه صنایع بریتانیا از این قبیل گروه ها محسوب می شود. این گروه ها با بهره گیری از روش ارائه اطلاعات، سعی در هدایت دیدگاه ها و تأثیرگذاری بر مباحثات و مذاکرات پارلمانی دارند.

 

از آنجایی که در مجلس اعیان هم کلیه مراحلی که برای تصویب یک قانون در مجلس عوام طی می شود، در این مجلس هم ضروری است، نفوذ لابی کننده ها(‌گروه‌های فشار و ذینفع) به عنوان ‌گروه‌های مشاور پارلمانی در این مجلس هم محسوس است و افزایش چشمگیر در لابی کردن از اواخر دهه ۱۹۷۰ نشانگر احیاء نفوذ مجلس اعیان در سال‌های اخیر است. برخی از لابی کنندگان از طریق ارسال نامه و حتی ایمیل به نمایندگان و ارسال مدارک و اسنادی که در کمیسیون ها از سندیت و اعتبار لازم برخوردار است، تلاش
می‌کنند تا در پیش نویس طرحها و لوایح تقدیمی به پارلمان اصلاحاتی را انجام دهند.

 

د ـ موانع موجود در لابی کردن

 

با توجه به اینکه لابی کردن با نمایندگان پارلمان از جمله ابزارها و عوامل برون حزبی مؤثر بر نمایندگان به شمار می رود، وفاداری حزبی و به عبارت دیگر، وجود انضباط حزبی در بین نمایندگان پارلمان یکی از موانع عمده و جدی بر سر راه لابی کنندگان (عوامل برون حزبی) می‌باشد.

 

از سوی دیگر بسیاری از نمایندگان پارلمان ممکن است از سوی اتحادیه های کارگری و ‌گروه‌های انتفاعی، ‌گروه‌های فشار و … در انتخابات و بویژه در تقبل هزینه انتخاباتی آنان نقش بارزی داشته باشند و با وابستگی نمایندگان ‌به این گروه ها بیم آن می رود که نماینده بی طرفی خود را از دست داده و به عاملی تبدیل شود که اهداف و نقشه های حامیانش را در پارلمان بجای خواسته های حوزه انتخابیه و اهداف حزبی دنبال نماید. در این راستا قوانین متعددی تصویب شده است تا فشار لابی کنندگان را کاهش دهند. برای مثال قطعنامه ای در سال ۱۸۵۸ مقرر کرد که مطرح نمودن موضوعی از جانب نماینده یا نمایندگان در ازای دریافت پول در پارلمان به هیچ وجه جائز نیست؛ حتی اگر پول دریافتی در ازای یک مسأله با ارزش مانند امور خیریه باشد. قطعنامه دیگری در سال ۱۹۶۵ مقرر داشت که دریافت پول و یا پرداخت آن به یک نماینده برای طرح یک مسأله و یا موضوع در پارلمان “جرم شدید” تلقی می‌گردد.

 

با این اوصاف به نظر می‌رسد ‌گروه‌های ذینفع و به طور کلی نهادهای مدنی در فرایند قانونگذاری نقش مستقیمی ندارند و قانون‌گذار در برخی از نظام های پارلمانی به حدی وسواس داشته که تشکیل فراکسیون ها و گروه ها را بر اساس منافع خاص، حرفه ای و … در مجلس ممنوع اعلام ‌کرده‌است. لکن همان طور که قبلاً هم اشاره کردیم، ‌گروه‌های لابی در کشف مسائل مبتلا به و اطلاع رسانی مفید و مؤثر به نمایندگان پارلمان دارای نقش اساسی هستند. ایفای نقش مذبور از دو راه میسر است:

 

حالت اول آن است که پارلمان و نهادهای زیر مجموعه پارلمان، از نهادهای مدنی و ‌گروه‌های لابی درخواست می‌کنند که همکاری لازم را با پارلمان از طریق ارائه نقطه نظرات خود را در خصوص طرح یا لایحه ای به طور شفاف و با ارائه اسناد و مدارک لازم بیان نمایند. به طور مثال در قضیه لایحه جنجالی مربوط به سقط جنین اختیاری در فرانسه، نظام صنفی قضات، کانون وکلا، نظام پزشکی و … از جمله نهادهایی بودند که نظرات خود را اعلام نمودند.

 

در حالت دوم، ممکن است در مواردی ‌گروه‌های لابی از طریق برقراری ارتباط و به واسطه مذاکره با نمایندگان، نظر آن ها را جهت ارائه طرح در موضوعی خاص جلب نمایند. مثال بارز در این مورد، استناد “پیر للوش” به اطلاعات و نظرات شورای نمایندگی نهادهای یهودی در طرح خود راجع به تشدید مجازات جرائم نژادپرستانه و ضد یهودی است. در حالت کلی نقش لابی ها در نظام های پارلمانی به لحاظ انضباط بین احزاب و روند حزب سالاری در این نظام حکومتی خیلی چشمگیر نیست و صرفاً به عنوان منابع اطلاعاتی و تغذیه کننده مالی نمایندگان پارلمان به شمار می‌روند؛ لکن در ایالات متحده آمریکا با توجه به وابستگی اندک اتحادیه ها و اصناف مختلف جامعه به احزاب سیاسی، شاهد نفوذ چشمگیر لابی گری در جامعه آمریکا و افزایش قابل توجه آن در سال‌های اخیر هستیم. در بین لابی های مختلفی که در آمریکا فعالند، لابی های یهودی قدرتمندترین لابی ها هستند و تقریباً تمامی رؤسای جمهوری آمریکا چه در مبارزات انتخاباتی و چه در اتخاذ سیاست‌های بعد از انتخابات و حتی کنگره این کشور تلاش مستمر دارند تا نظر این لابی ها را تأمین نمایند.

 

بر این اساس گاردنر^[۱۲](۱۹۸۳) با به کارگیری نتایج مشاهدات خود و نیز حوزه های دیگر همچون انسان شناسی، روان شناسی، فیزیولوژی، علوم شناختی و همچنین زندگی نامه ی افراد استثنایی ‌به این نتیجه رسید که حداقل هشت نوع هوش مختلف وجود دارد. انواع هوش در طبقه بندی وی عبارتند از: هوش منطقی- ریاضی، هوش کلامی، هوش دیداری- فضایی، هوش موسیقیایی، هوش حرکتی- جنبشی، هوش بین فردی(اجتماعی)، هوش درون فردی و هوش طبیعت گرایی. هر نوع هوش مشتمل بر بازه ای از توانایی هاست که مربوط به حل مشکلات و پرورش ثمرات فرهنگی است(نوری ،۱۳۸۵، مطلب زاده و منوچهری ،۱۳۸۸). به جز ضریب هوشی که در واقع همان هوش منطقی است، عوامل دیگری در موفقیت افراد و سازمان ها تأثیر دارد. دانشمندان ‌در مورد تأثیر ضریب هوشی معتقدند، که اگر چه بهره هوشی تعیین کننده پیشرفت های علمی و موفقیت های حرفه ای است، ولی سهم آن در موفقیت تنها حدود بیست درصد است. تلاش برای شناسایی سایر عوامل مؤثر بر موفقیت حرفه ای موجب ورود واژه جدید هوش فرهنگی به عرصه مدیریت شد.

 

گیج و برادلینس سه دسته عناصر مشترک مورد توافق پژوهشگران را بدین صورت آورده اند:

 

۱- توانایی پرداختن به امور انتزاعی.۲- توانایی حل مسأله. ۳- توانایی آموختن. (برندک ،۶۶:۱۳۸۶)

 

مورفی^[۱۳](۲۰۰۲) نشان داد که هوش های چند گانه ای برای موفقیت مدیران مورد نیاز است. وی با بیان این نکته که، هوش سازه ای چند بعدی است و شامل انواع مختلفی می‌باشد، تلاش نمود هوش های چند گانه ای را برای رهبران معرفی نماید.تقسیم بندی هوش توسط وی بدین صورت می‌باشد:

 

هوش شفاهی/ منطقی، که با تست هایIQ^[14] قابل اندازه گیری است(هوش تحلیلی).

 

هوش عاطفی^[۱۵]، که در دهه های گذشته به عنوان مهم ترین عامل موفقیت مدیران مطرح بوده است و با تست های ^[۱۶] EQسنجیده می شود.

 

هوش فرهنگی^[۱۷]، که نشان دهنده توانایی افراد در مواجهه مؤثر با جنبه‌های فرهنگی محیط می‌باشد و با تست های CQ ^[۱۸] قابل سنجش است(مقدمی به نقل از آلون وهایگینز،۱۵،۱۳۸۳،۲۰۰۵-۱۴).

 

نظریه های متعددی در رابطه با هوش مطرح شده اند که هر یک در موضع خود قابل طرح و بررسی اند. در این میان، می توان به نظریه های عاملی (ماننداسپیرمن^[۱۹]، ثورندایک ^[۲۰]، گیلفورد^[۲۱]، ترستون^[۲۲]، ورنون ^[۲۳]و کتل^[۲۴])، نظریه های شناختی (مانند نظریه پیاژه، کارول^[۲۵]، استرنبرگ^[۲۶]و گاردنر ^[۲۷])، نظریه های زیست شناختی( مانند نظریه هب ^[۲۸]و لوریا ^[۲۹] ) و نظریات کلی دیگری چون نظریه هوش موفقیت آمیز(استرنبرگ ) و هوش صحیح( پرکینز^[۳۰] ) اشاره کرد.

 

در برخی از نظریه های جدید، هوش عاطفی را از اجزای هوش اجتماعی دانسته اند(نیک بخت،۳۶:۱۳۸۴). و جالب اینکه، گاهی نیز هوش اجتماعی را جنبه مهمی از هوش عاطفی دانسته اند. البته هوش اجتماعی می‌تواند در ایده هوش فرهنگی نیز راهنمای مسیر باشد.

 

۲-۲ فرهنگ

 

فرهنگ ارزش‌ها، ایده ها، نگرش ها و نمادهای آگاهانه و ناآگاهانه ای است که رفتار انسان را شکل می‌دهد و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. واژه فرهنگ همواره منبع سوء تعبیر و اختلاف بوده است. مردم شناسان، فرهنگ را شیوه های زندگی که توسط گروهی از مردم ایجاد می شود و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود؛ می دانند. آنچه در تمام تعاریف فرهنگ مشترک می‌باشد، آن است که فرهنگ قوانین نانوشته ای است که در بیشتر مواقع به راحتی قابل مشاهده نیست و همین امر کار مدیران را در برقراری ارتباط مؤثر مشکل می‌کند. با وجود اینکه افزایش ارتباطات تعدادی از گرایشات ملی مانند رنگ، لباس، موسیقی و حتی غذا و نوشیدنی ها را تا حد زیادی مشابه ‌کرده‌است، و حتی عده ای معتقدند که جهان به سمت نوعی همگون سازی پیش می رود؛ در سمت دیگر گروهی معتقدند که جهان نه تنها به سمت همگون سازی پیش نمی رود، بلکه به سمتی حرکت می‌کنیم که تضاد، تنوع و گونه های مختلف در آن وجود خواهد داشت.

 

مفهوم فرهنگ در مباحث آکادمیک در طی ۲۵ سال اخیر بسیار مورد توجه و بحث قرار گرفته است. تعریف اولیه فرهنگ عبارت است از کل پیچیده ای شامل دانش، باور، هنر، اخلاقیات، قانون، رسوم و دیگر قابلیت ها وعاداتی که انسان به عنوان یک عضو جامعه به دست آورده است. صاحب نظران بعدی بیش از ۳۰۰ تعریف را برای فرهنگ شناسایی کرده‌اند.

 

در بیشتر این تعاریف به فرهنگ به عنوان سرمایه و دارایی های اجتماعی نظر دارند(آینکینز، اتال،^[۳۱]۷،۱۹۶۹). فرهنگ را می توان آموخت. فرهنگ می‌تواند بازتاب الگوهای فکری، نحوه ابراز احساسات، اعمال( هریس ^[۳۲]،۲۲،۱۹۸۷)، عکس العمل ها(کلوک هان^[۳۳]،۸۶،۱۹۵۱)، ارزش ها و ایده های دیگر نظام های معنی دار نمادین باشد. فرهنگ معرف سازمان‌های مشترک انگیزشی در میان اعضای جامعه است .

 

ادوارت برنت تیلور^[۳۴] انسان شناس مشهور بریتانیایی در تعریف مشهور خود از فرهنگ این مفهوم را با تمدن مترادف می‌گیرد و در ارتباط با هم به کار می‌برد. تیلور فرهنگ را چنین تعریف می‌کند: فرهنگ یا تمدن، به مفهوم وسیع کلمه در قوم شناسی مجموعه ی پیچیده ای از شناخت، باورها، هنرها، اخلاق، آداب و رسوم و دیگر قابلیت ها یا عاداتی را در بر می‌گیرد که انسان‌ها به عنوان عضو جامعه کسب می‌کند. تعریف خوب دیگری توسط دانشمند علوم اجتماعی گیرت هافستد^[۳۵] ارائه شد، فرهنگ از برنامه های ذهنی مشترکی تشکیل شده که پاسخهای افراد به محیطشان را مشروط می کند. این تعریف صریحا بیانگر امکان مشاهده فرهنگ در رفتار روزانه و نحوه واکنش افراد به محیط است. فرهنگ فقط رفتار ظاهری نیست، بلکه در عمق وجود هر یک از ما حکاکی شده است. بر اساس تعاریف گیرت هافستد در سال ۱۹۹۱ شکل زیر را ایجاد می کند.(شکل شماره۲-۱)

 

ارثی و اکتسابی خاص افراد

 

اکتسابی خاص گروه

 

زیست شناختی جهانی

 

• • پایین ترین سطح، ذات بشر، بر مبنای واکنش های زیست شناختی مشترک مثل گرسنگی، میل جنسی، قلمرو گرایی و تولید نسل است که همه ابنای بشر در آن مشترک هستند.

 

• • بالاترین سطح، شخصیت، بر مبنای ترکیب ژنتیکی خاص و تجارب شخصی است که هر یک از ما را به وجود منحصر به فردی تبدیل می‌کند.

 

• سطح میانی فرهنگ بر اساس تجارب مشترکی است که افراد آن را با گروه خاصی از مردم اطراف خویش سهیم هستند. ارزش های فرهنگی، نگرش ها و رفتار، به ما چیزی را ارائه می‌دهد که در آن با گروه مشخصی از مردم، ولی نه همه آن ها، شریک هستیم. این گروه می‌تواند آن قدر عظیم باشد که جمعیت یک کشور را پوشش دهد. مثل فرهنگ ژاپنی، یا بسیار کوچک باشد.

در سال‌های اخیر، بسیاری از سازمان‌های تجاری به قدرت فرهنگ در شکل دهی ارزش‌ها و اقدامات افراد پی برده اند و برای بنا نهادن فرهنگ های سازمانی که فعالیت های اعضای مختلف را به ارزش‌ها و موضوعات مشترکی مثل خدمت به مشتری یا تعالی پیوند می زند، سخت کوشیده اند.

 

۲-۳ مشخصه‌ های فرهنگ

 

برخی مشخصه‌ های اساسی وجود دارد که ‌در مورد هر فرهنگی صدق می‌کند: